اهمیت وب‌سایت‌ها در مراکز پژوهشی
موقعیت کنونی و آتی علم به گونه‌ای است که به ناچار باید خود را با جهان شبکه‌ای انطباق دهد. این جهان بر اساس ارتباطاتی شکل می‌گیرد که به صورت هم‌زمان میان تعداد بی‌شماری از اندیشمندان برقرار می‌شود و کنش متقابل بر روی این شبکه به صورت دایم و پویا در تداوم است. علم، امروزه تنها در کنش‌های متقابل و آزاد می‌تواند معنی دهد. از این لحاظ، حضور رسانه‌ای برای اندیشمندان و متفکران علمی، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. این حضور را نباید صرفاً حضوری برای تعمیم و گسترش علم به شمارآورد، بلکه باید بیشتر آن را در خدمت شکل‌گیری ایده ها و شکوفا شدن آن ها ارزیابی کرد. (فکوهی، ۱۳۸۵)
امروزه وب‌سایت‌های موضوعی و تخصصی، به عنوان یکی از ابزارهای اطلاعاتی و ارتباطاتی نوین که اطلاعات مفید و روزآمدی بر روی آن ها قرار می‌گیرد، یکی از مجراهای انتقال اطلاعات به شمار می‌آیند. با بهره گرفتن از این وب‌سایت‌ها، متخصصان و دیگر افراد می‌توانند به اطلاعات روزآمد آن حوزه دسترسی داشته‌باشند و استفاده بهینه از آن ها به عمل آورند.
حضور مراکز پژوهشی، دانشگاه‌ها و سازمان‌های تخصصی در اینترنت بدان معنا است که اینترنت پدیده‌ای است که می‌تواند در خدمت دانش، آگاهی و علم قرارگیرد.
برخی از مزایای وب‌سایت دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی عبارتند از:
-
- وب‌سایت‌ها به دلیل فراهم آوردن امکان ارائه تصویر کامل‌تری از فعالیت‌های متخصصان و محققان، بهتر می‌توانند خروجی آن ها را منعکس نمایند.
-
- وب در کنار ابزارهای رسمی انتقال اطلاعات نظیر مجلات الکترونیکی، انواع غیررسمی آن را نیز پوشش می‌دهد.
-
- انتشارات وب، ضمن رعایت استانداردهای بالای کیفیت فرایندهای نقد متون علمی، ارزان‌تر می‌باشند.
-
- همچنین وب، با فراهم کردن امکان دسترسی به دانش علمی برای دانشمندان و مؤسسات علمی در کشورهای در حال توسعه و نیز برای اشخاص ثالث نظیر سهام‌داران اقتصادی، صنعتی یا فرهنگی در جامعه خود، مخاطبان بسیار بیشتری را تحت پوشش قرارمی‌دهد. (حبیب اللهی،بی تا)
وب و فعالیت‌های کتابداری و اطلاع‌رسانی
شبکه جهانی وب عمیق‌ترین تاثیر را بر فعالیت‌های اطلاع‌رسانی و خدمات اطلاعاتی داشته‌است. این
مسئله به احتمال زیاد ناشی از عوامل زیر است:
-
- وجود منابع و پایگاه‌های متعدد اطلاعاتی قابل دسترسی از طریق اینترنت
-
- دسترسی سریع به اخبار و اطلاعات روزآمد
-
- وجود موتورهای جستجوی قوی و رایگان
-
- احتمال دستیابی به منابع چند رسانه‌ای در کنار منابع متنی در موضوعات مختلف
-
- کمتر بودن محدودیت زمانی و مکانی دسترسی به اینترنت در مقایسه با دسترسی به کتابخانه
-
- ساختار ابرمتنی صفحات وب و دستیابی آسان به مطالب مرتبط
- کاهش و اسطه‌ها و امکان جستجوی مستقیم اطلاعات توسط کاربران سطح متوسط
در مجموع، شبکه جهانی وب به دلایل فوق به بزرگ‌ترین و محبوب‌ترین نظام بازیابی اطلاعات در جهان تبدیل شده‌است و از این رو از سوی کتابداران و متخصصان اطلاع‌رسانی به عنوان یک ابزار کارآمد مرجع، ارتباطات و اشاعه اطلاعات مورد توجه قرارگرفته‌است.
کتابداران ماهر و آگاه از محیط و قابلیت‌های وب، استفاده فراوانی از اطلاعات قابل دسترس از طریق شبکه وب برای تکمیل خدمات از جمله در بخش‌های مجموعه‌سازی و سازماندهی منابع کتابخانه‌های خود به عمل می‌آورند. از دیدگاه مجموعه سازی، وجود پایگاه‌های تمام متن نشریات علمی، کتابخانه‌ها را از محدودیت‌های نشریات چاپی رها ساخته‌است.مفهوم نشریات دسترسی باز رواج پیدا کرده‌است که بر دسترسی رایگان کاربران به انتشارات تأکید می‌شود. (اسدی، ۱۳۹۱)
طراحی صفحات وب
تمامی وب‌سایت‌ها بدون در نظر گرفتن نوع، تا زمان تکمیل شدن هفت مرحله را در پیش دارند: (علایی آرانی، ۱۳۸۶)
- تعیین رسالت وب‌سایت و جامعه هدف
زمانی می‌توان وب‌سایت مناسبی طراحی کرد که مأموریت و مخاطب برای طراح روشن باشد. بهتر است در طراحی وب‌سایت هدف و خطمشی قابل رجوع داشته، جامعه هدف شناسایی شود.
- گردآوری ملزومات- چه اطلاعاتی مورد نیاز است؟
بعد از شناخت جامعه استفاده‌کننده، نوبت به این پرسش می‌رسد که آن ها چه چیزی می‌خواهند، مهارت کامپیوتری آن ها چقدر است. سپس باید محیط کامپیوتری آن ها را مورد بررسی قرار داده، نوع اطلاعاتی که باید از کاربر جمع شود به علاوه شیوه جمع آوری این اطلاعات را تعیین نمود.
بعد از مشخص شدن نوع اطلاعات مورد نیاز از کاربر باید به جمع آوری این اطلاعات پرداخت.
- ایجاد و اصلاح مفاهیم وب‌سایت
بعد از جمع آوری اطلاعات، لازم است که با این اطلاعات کاری انجام شود تا طراحان وب‌سایت نقشه‌ای از مفاهیم وب‌سایت طراحی کنند. برای این مهم، دو کار باید انجام شود:
-
- مشخص کردن مواردی که باید در صفحه وجود داشته باشند
- سازماندهی اجزا مذکور
وقتی که فهرستی از اجزا وجود دارد مهم است که چگونه این موارد متنوع سازماندهی می‌شوند. بهتر است که فهرستی از صفحه هایی که نیاز است تا سایت ایجاد شود، تهیه شود و با توجه به طرح‌ها، اجزا در آن ها سازماندهی گردد.
به طور خلاصه، در هر صفحه باید در مورد عنوان صفحه، هدف صفحه، محتوایی که باید تغییر کند، زمان‌هایی که باید اطلاعات تغییر کند یا به روز شود، چه کسی باید به روز رسانی را انجام دهد و نحوه ارتباط صفحه با سایر صفحه ها تصمیم گرفت.
- ایجاد و اصلاح طراحی فیزیکی
در این مرحله، روند تبدیل مفاهیم به طراحی فیزیکی انجام می‌شود. در این مرحله باید به موارد زیر توجه نمود:
-
- اثر نیرومند جاذبه بصری حتی می‌تواند به فرافکنی مسأله استفاده‌پذیری منجر شود.
-
- جنبه‌های زیبایی‌شناسی، در انتخاب وب‌سایت توسط کاربر تأثیر دارد.
- در این مرحله باید در عین زیبایی، به سادگی نیز توجه نمود.
- انجام آزمایش‌های قابلیت استفاده وب‌سایت
یکی از نشانه های طراحی وب‌سایت کاربرمدار، آزمایش قابلیت استفاده است. سه نوع متفاوت از آزمایش‌های استفاده‌پذیری وجود دارد:
-
- مرور و آزمایش تخصصی
-
- آزمایش بر پایه کاربر
- مرور و آزمایش خودکار
- اجرا و عرضه وب‌سایت
اجرا شامل تعیین نام قلمرو، بستن قرارداد با میزبان وب برای نشر و امتحان نهایی وب‌سایت بر روی سرور و قبول قرارداد می‌باشد.
پس از ایجاد سایت، آخرین مرحله، انتشار آن بر روی اینترنت است. بدین معنا که باید آن سایت را به تمامی کاربران اینترنت در سراسر جهان معرفی نمود.
