در واقع سازمان­ها با ایجاد هدف مشترک بین اعضای سازمان و تفهیم رابطه کلی بین اجزای سازمان، کارکنان سازمان را درجهت تلاش برای افزایش یادگیری و ایجاد مدل ذهنی مناسب نسبت به افزایش انگیزه جهت شرکت در تیم­های کاری و یادگیری سازمانی و نهایتاًً تحقق اهداف سازمانی ترغیب می­ کند. ‌می‌توان این­گونه بیان کرد تحقق اهداف سازمانی منوط به وجود چرخه منظمی از همکاری اعضاء در سازمان با هدف مشترک که اعضاء تحقق اهداف سازمان را تحقق اهداف خود بدانند است، که بر همین مبنا اعضاء تمام تلاش خود را در جهت افزایش دانش، نگرش و مهارت خود خواهند کرد که بتوانند در تحقق اهداف سازمانی سهمی داشته باشند.

نقش سازمان­ها در دستیابی به هدف­های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی آن­ چنان برجسته است که سازمان­ های هر جامعه را گردونه­های تحقق اهداف آن می­دانند. واقعیت این است که سازمان­ها به چند دلیل از ارکان ضروری زندگی انسان­ها محسوب می­شوند. آن ها به جامعه خدمت ‌می‌کنند. ما را قادر می­سازند تا کارهایی را انجام دهیم که بدون وجود آن ها از عهده آن ها بر نمی­آمدیم. جریانی از دانش و آگاهی ارائه ‌می‌کنند که می ­تواند زمینه ساز توسعه فردی و رشد و سعادت بشر گردد. با در نظر­گرفتن این اهمیت و نقش و تأثیرهای گوناگونی که سازمان­ها دارند، امروزه توجه فزاینده­ای به ابعاد مختلف آن ها ازجمله فرآیندها، سیستم­ها و بویژه آنچه که سازمان بدان دست می­یابد (عملکرد) می­ شود. از طرف دیگر، هیچ سازمانی نمی­تواند چندان اثربخش باشد مگر این­که برای آن­چه که می­خواهد انجام دهد برنامه­ای داشته باشد. دستیابی به عملکرد برتر و کسب نتایج عالی نیز بدون داشتن برنامه­ای که در قالب یک نظام منسجم و یک­پارچه تدوین شده و اجرا در بیاید، بسیار دشوار خواهد بود. این نظام تحت عنوان نظام مدیریت عملکرد شناخته می­ شود.

عملکرد سازمانی یکی از مهم­ترین سازه­ های مورد بحث در پژوهش­های مدیریتی است و بدون شک مهم­ترین معیار سنجش موفقیت در شرکت­های تجاری به حساب می ­آید. ولی به­ طور کلی در خصوص این­که متغیرها و شاخص­ های عملکرد سازمانی هنوز توافق نظر کامل در بین صاحب­نظران وجود ندارد (ابزاری و همکاران، ۱۳۸۸: ۲۸). به­ طور کلی شاخص­ های عملکرد سازمانی به دو دسته ذهنی و عینی قابل تقسیم است. شاخص­ های عینی عملکرد سازمانی، شاخص­ هایی است که به صورت کاملاً واقعی و ‌بر اساس داده ­های عینی اندازه ­گیری می­ شود. از جمله شاخص­ های عینی عملکرد سازمانی ‌می‌توان به شاخص­ های سودآوری نظیر بازده دارایی، بازده حقوق صاحبان سهام، بازده سرمایه ­گذاری و سود هر سهم بازده سهام، اشاره کرد. شاخص­ های ذهنی عملکرد سازمانی بیشتر شاخص­ هایی را شامل می­ شود که بر مبنای قضاوت گروه ­های ذینفع سازمان شکل ‌می‌گیرد. از جمله این شاخص ­ها ‌می‌توان به رضایت­مندی مشتریان، رضایت­مندی کارکنان، موفقیت در ارائه محصولات جدید و سایر موارد اشاره نمود (Harris, Mossholder, 1996, 27).

عملکرد سازمانی نشان­دهنده میزان دستیابی سازمان به اهداف بازاری و مالی ‌می‌باشد (Zhang, 2001). ارزیابی عملکرد ” فرایند سنجش جامع عملکرد دستگاه­های اجرایی در قالب عباراتی نظیر کارایی، اثربخشی، توانمندسازی و قابلیت پاسخ­گویی در چارچوب اصول و مفاهیم علمی مدیریت برای تحقق اهداف و وظایف سازمانی و در قالب برنامه ­های اجرایی” ‌می‌باشد (دستجردی و قطره­نبی، ۱۳۸۸). مطالعه­های پیشین صورت گرفته، برای ارزیابی عملکرد سازمانی از هر دو شاخص بازاری و مالی که شامل نرخ بازگشت سرمایه، سهم بازار، حاشیه سود، رشد نرخ بازگشت سرمایه، رشد فروش، رشد سهم بازار و جایگاه رقابتی هستند، استفاده نموده ­اند (Svensson, 2002; Ziegenbein & Nienhaus, 2004). از سوی دیگر پروفسور سینگ (۱۹۸۵) عملکرد سازمان­ها را تابعی از هفت معیار مرتبط با هم می­داند که به شرح ذیل هستند (آسوشه و همکاران، ۱۳۸۸): اثربخشی ۲٫ کارایی ۳٫ کیفیت ۴٫ بهره ­وری ۵٫ کیفیت زندگی کاری ۶٫ نوآوری ۷٫ قابلیت سوددهی و بودجه­بندی.

عملکرد سازمان در حالت کلی به دو دسته مالی و غیر مالی تقسیم می­ شود. عملکرد مالی سازمان شامل یک معیار کلی سلامت کل سازمان، در طی یک دوره معین از زمان که امکان مقایسه شرکت­های مشابه با یکدیگر را فراهم می­ کند. معیارهای اندازه ­گیری عملکرد مالی را با توجه به مفاهیم حسابداری و مفاهیم اقتصادی ‌می‌توان به دو دسته حسابداری و اقتصادی تقسیم کرد. در معیارهای حسابداری عملکرد شرکت با توجه به داده ­های حسابداری ارزیابی می­ شود. در حالی که در معیارهای اقتصادی، عملکرد شرکت با توجه به قدرت کسب سود دارایی­ های موجود و سرمایه ­گذاری بالقوه و با عنایت به نرخ بازده و نرخ هزینه سرمایه ارزیابی می­گردد. معیارهای حسابداری ارزیابی عملکرد سازمان شامل: سود، رشد سود، سود تقسیمی، جریان­های نقدی، سود هر سهم، و نسبت­های مالی مثل بازگشت سرمایه. معیارهای اقتصادی ارزیابی عملکرد سازمان عبارت­اند از: ارزش افزوده اقتصادی، ارزش افزوده بازار و ارزش اقتصادی تعدیل شده (جهانخانی و سجادی، ۱۳۸۴).

‌عملکرد غیرمالی شاخص­ های غیرمالی هستند که برای اندازه‌گیری میزان موفقیت سازمان در تحقق اهداف استراتژیک و تامین نیازها و انتظارات ذینفعان کلیدی استفاده می‌شوند (جهانخانی و سجادی، ۱۳۸۴). عملکرد غیرمالی غالباً برای ارزیابی عملکرد به کار می­روند مخصوصاً زمانی که عملکرد مالی سازمان به دلایل مختلف در دست نباشد. ابعاد عملکرد غیرمالی شامل مشتری­مداری، نوآوری و بهبود، استفاده بهینه از منابع مالی، کاهش خطا و کیفیت محصولات ‌می‌باشد.