تعمیم شخصیت که اجتماعی شدن در دوران بلوغ بر اساس آن شکل می‌گیرد، در ضمن بازی کودکان رشد می‌یابد کودک در ضمن بازی ملزم است تا مقرراتی را که در بازی‌ها شکل می‌دهد به کار بندد و از این طریق با تقلید و الگوهای رفتاری دیگران رفتار و شخصیت خود را شکل دهد (مهجور، ۱۳۹۰).
بازی و رشد جسمی
اهمیت مهارت‌های حرکتی در زندگی معمولی انسان باعث شده تا دست اندکاران تعلیم و تربیت و متخصصان علوم انسانی، این حیطه از یادگیری را به دقت مورد نظر قرار داده و مطالعات و تحقیقات گسترده‌ای در مورد ماهیت و ساخت مهارت‌های حرکتی انجام دهند.
نتیجه این تحقیقات و مطالعات منجر به ارائه نظریه ها و پیشنهادات متنوعی گردیده است. یافته های تحقیقی نشان داده‌اند. همان طور که از لحاظ ذهنی تفاوت‌هایی فردی در میان کودکان وجود دارد. به عبارت دیگر همان طور که اجرای آزمون‌های هوشی گواهی بر تفاوت میان سن تقویمی و سن هوشی افراد است. آزمون‌های جسمی و مهارت‌های حرکتی نیز گواهی بر وجود تفاوت میان سن تقویمی و سن بیولوژیکی افراد است و حتی در برخی از موارد این تفاوت به سه تا شش سال می‌رسد. تحقیقات انجام گرفته در مورد اثر ورزش در کودکی بر روی رشد و در نتیجه تفاوت‌های فردی نتایج متفاوتی را نشان داده است. به طور مثال «یاکولیف»[۴۰] ، «میرهاگ[۴۱]» (۱۹۵۸)، «کودمان» (۱۹۵۵) و «فیت» (۱۹۶۱) از تحقیقات خود نتیجه گرفته که افراط در ورزش در سنین کودکی باعث می‌شود تا رشد دوران نوجوانی و بزرگسالی توقف داشته باشد. در حالی که «آستراند» (۱۹۷۳) و «آندرو» (۱۹۷۳) در نتایج حاصله از مطالعه خود بر روی کودکانی که به شنا (تمرینات سنگین) اشتغال داشته‌اند نتایج متفاوتی را ارائه داده‌اند. به طور کلی یافته های تجربی در مورد بازی و ورزش کودکان پیشنهاد می‌کند تا:
-
- آموزش کودکان از مهارت‌های ساده شروع شده و به تدریج به سمت مهارت‌های پیچیده‌تر پیشرفت نماید.
-
- از افراط در بازی و ورزش- منظور تمرینات سنگین و طاقت فرساست- در سنین کودکی باید خودداری شود.
-
-
- هرگاه در ابتدا، حرکات جهشی، پریدن، حرکت دست‌ها، حرکات ریتمیک و موزون آموزش داده شود برای کودک مناسب تر است.
-
-
- آموزش‌هایی که در آن ها حرکات عضلات بزرگ تر بیش از حرکات عضلات کوچک‌تر نقش به عهده دارند در رابطه با سن کودک مناسب تر است. به عبارت دیگر هر چه کودک کم سن تر است عضلات بزرگ تر مورد استفاده قرار می‌گیرد و به تدریج همزمان با افزایش سن کودک آموزش چگونگی استفاده از عضلات کوچک تر مورد استفاده قرار می‌گیرد. علت این امر فرایند رشد مهارت‌های حرکتی در انسان است. (آرین، ۱۳۹۲)
- کودکان در ابتدا بازی‌هایی که نیازی به رعایت مقررات ندارد یا اصولاً آن ها خود مقررات را رعایت نمی‌کنند دوست دارند و سپس همزمان با پیشرفت مهارت‌های جسمی نسبت به انجام بازی‌هایی که رعایت مقررات در آن ها الزامی تر می‌گردد تمایل و علاقه بیشتری پیدا می‌نمایند. علاوه بر تحقیقات تجربی و آزمایشگاهی انجام گرفته در زمینه مهارت‌های حرکتی[۴۲] نظریه های یادگیری نیز فرضیه‌ها و پیشنهاداتی را در این فرضیه ارائه داده‌اند به طور مثال «گانیه» (۱۹۷۷) در حالی که «مهارت‌های حرکتی» را به عنوان یکی از پنج «حیطه یادگیری[۴۳]» مورد نظر قرار داده عقیده دارد که مهارت‌های حرکتی سه بعد مهم و متفاوت از یکدیگر دارند این ابعاد عبارت‌اند از:
۱- مهارت‌های «ظریف» مقابل مهارت‌های بی‌ظرافت
تفاوت عمده‌این دو مقوله به چگونگی استفاده از عضلات بدن ارتباط می‌یابد. در حرکات «بی‌ظرافت» نقش اصلی به عهده عضلات بزرگ بدن و در برخی از موارد تمامی بدن است در مقابل در حرکات «ظریف» نقش اصلی به عضلات کوچک تر بدن از قبیل انگشتان دست و پا محول شده است. (مهجور ۱۳۹۰).
۲- مهارت‌های «پیوسته» در مقابل مهارت‌های «ناپیوسته»
در مهارت‌های «ناپیوسته» در پاسخ به یک محرک خارجی صرفاً یک عمل و حرکت انجام می‌شود در مقابل در مهارت‌های «پیوسته» شخص باید در مقابل انبوهی از محرکات خارجی توالی صحیحی از اعمال مناسب و به هم پیوسته عضلانی را اجرا نماید. (مهجور ۱۳۹۰).
۳- مهارت‌های «مدار بسته[۴۴]» در مقابل مهارت‌های «مدار باز[۴۵]»
مهارت‌های مدار بسته در برخورد با محرک‌ها کاملاً به بازخوردهای درونی اتکا دارند. لذا، می‌توانند حتی با چشم های بسته نیز وارد شوند. مهارت‌های «مدار باز» در مقابل در هنگام پاسخ دادن به مقدار کم یا زیاد تحت تأثیر محرک‌های بیرونی قرار می‌گیرند. این گونه از مهارت‌ها در مقابل مهارت‌های «مدار بسته» نقش بیشتری در هدایت فعالیت‌های حرکت انسان بر عهده دارند. به طور کلی می‌توان گفت کودک معمولاً ترجیح می‌دهد تا کارهای خود را از طریق بازی به انجام رسانده و ناخودآگاه نیروی اضافی بدن (انرژی) را به وسیله حرکات جسمی خارج کند. این گفته موافق، با عقیده اسپنسر است که بازی را خارج کردن نیرو و انرژی اضافی بدن کودک می‌دانست کودک از طریق دویدن، جهیدن، از درخت بالا رفتن قادر به شناخت قوای حرکت خود می‌شود و به مرور زمان هماهنگی‌های لازم را میان اعضاء مختلف بدن خود برقرار می‌سازد. به بازی کودکان در سنین پایین تر توجه کنید. اثرات بازی در رشد همه جانبه بدنی کودک را می‌توان به صورت ذیل فهرست بندی کرد:
-
- تأثیر بازی بر رشد عضلات بزرگ
-
- تأثیر بازی بر روی رشد سلسله اعصاب
-
- تأثیر بازی بر روی دستگاه گردش خون
-
- تأثیر بازی روز دستگاه تنفس
