روش های آموزشی:
راه های منظم و باقاعده جهت ارائه محتوای آموزشی مورد نظر را روش های آموزشی میگویند. انتخاب این روش ها به عوامل متعددی چون تعداد فراگیران، نوع آموزش( مستقیم، غیر مستقیم، رسمی و غیر رسمی)، اهداف آموزشی(شناختی، عاطفی، رفتاری)، ویژگی های فراگیران، زمان و موضوع آموزش و غیره بستگی دارد.
انواع روش های آموزشی شامل بحث گروهی، سخنرانی، نمایش عملی و غیره میباشد.
بحث گروهی:
روش بحث گروهى گفتگویى است سنجیده و منظم درباره موضوعى خاص که مورد علاقه مشترک شرکتکنندگان در بحث است. روش بحث گروهى زمانی قابل اجرا است که تعداد فراگیران بین ۶ تا ۲۰ نفر باشند. در صورت بیشتر بودن تعداد آنان، باید آن ها را به گروههاى کوچکتر تقسیم نمود . در این روش، معمولاً آموزش دهنده موضوع یا مسئله خاصى را مطرح مىکند و فراگیران درباره آن به مطالعه، اندیشه، بحث و اظهارنظر مىپردازند و نتیجه مىگیرند. بنابرین بر خلاف روش سخنرانى در این روش، فراگیران در فعالیتهاى آموزشى فعالانه شرکت مىکنند و مسئولیت یادگیرى را به عهده مىگیرند. آنان در ضمن مباحثه، از اندیشه و نگرشهاى خود با ذکر دلایل متکى بر حقایق، مفاهیم و اصول علمى دفاع مىکنند. در اجراى صحیح بحث گروهی، فراگیران باید توانایى سازماندهى عقاید و دیدگاههاى خود، انتقادات دیگران ، چه درست و چه نادرست و ارزیابى نظرهاى مختلف را در ضمن بحث داشته باشند. به عبارت دیگر، روش بحث گروهى روشى است که به فراگیران فرصت مىدهد تا نظرها، عقاید و تجربیات خود را با دیگران در میان بگذارند و اندیشههاى خود را با دلایل مستند بیان کنند. بحث گروهی یک روش آموزشی ارزشمند و یک نوع فرایند تفکر جمعی برای حل مسئله است.
سخنرانی:
نوعی بیان است که برای نفوذ در دیگران و تحت تاثیر قراردادن آنان و اثبات عقیده سخنران به کار می رود. در سخنرانی گوینده هدف مشخص و معینی دارد. هدف اصلی از سخنرانی تفهیم مبانی و محتوای مطالبی است که گوینده قصد انتقال آن را به دیگران دارد. یکی از محدودیت های روش سخنرانی با وجود اینکه در کارهای آموزشی یکی از شایع ترین و قدیمی ترین شیوه های آموزش میباشد، این است که بیشتر اوقات ارتباط یکطرفه است و گروه فرصتی نمی یابد که فعالانه در کار آموختن شرکت کند، بنابرین در این مطالعه سعی شد این روش با پرسش و پاسخ همراه باشد تا فراگیران بیشتر دربحث شرکت کنند.
نمایش عملی:
در این روش یادگیری از طریق عمل اجرا میگردد ابتدا یکی از روش ها توسط آموزش دهنده نشان داده شده و سپس فراگیر میتواند این روش را تکرار نموده و نتایج آن را مشاهده نماید. دو نوع روش آموزشی درنمایش عملی وجود دارد روش نمایش و نتیجه نمایش. در روش نمایش جریان واقعی انجام دادن یک فعالیت نشان داده می شود و در نتیجه نمایش نتایج نهایی آن رفتار به فراگیران آموخته می شود(۵۶،۵۷،۵۵،۳۳،۱۶).
داده های پس آزمون سه ماه بعد از مداخله آموزشی مدل محور(آبان ماه۱۳۹۳) از طریق تکمیل پرسشنامه همراه با مصاحبه جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. لازم به ذکر است که مداخله آموزشی پس از پایان مطالعه و گردآوری داده های پس آزمون به گروه کنترل نیز ارائه گردید.
۳-۷-۵) طرح درس و خلاصه جلسات آموزشی به شرح ذیل میباشد:
جداول طرح درس
جدول شماره ۶: طرح درس جلسه اول
سازه مورد استفاده: آگاهی، حساسیت و شدت درک شده
هدف کلی:
۱) آشنایی مادران با نشانه های خطر در کودک
۲) آشنایی مادران با عفونت های تنفسی
۳) آشنایی مادران با اسهال
۴)حساس شدن مادران در خصوص نشانه های خطر در کودک
۵) آشنایی مادران با عواقب منفی عدم توجه به نشانه های خطر
اهداف جزئی:
۱) افزایش آگاهی مادران در خصوص نشانه های خطر در کودک
۲) افزایش آگاهی مادران در خصوص تعاریف نشانه های خطر طبق دستورالعمل مانا
۳) افزایش آگاهی مادران در خصوص انواع عفونت های تنفسی
۴) افزایش آگاهی مادران در خصوص راه های انتقال و پیشگیری از عفونت های تنفس
۵) افزایش آگاهی مادران در خصوص اسهال
۶) افزایش آگاهی مادران در خصوص راه های انتقال و پیشگیری از اسهال
۷)افزایش حساسیت مادران نسبت به نشانه های خطر در کودک
۸) افزایش آگاهی مادران در خصوص عواقب منفی عدم توجه به نشانه های خطر
۹) افزایش آگاهی مادران در خصوص عواقب منفی عدم توجه به عفونت های تنفسی در کودک
۱۰) افزایش آگاهی مادران در خصوص عواقب منفی عدم توجه به اسهال در کودک
اهداف رفتاری:
۱) مادر بتواند نشانه های خطر را بیان کند(شناختی)
۲) مادر نشانه های خطر را طبق دستورالعمل مانا تعریف کند(شناختی)
۳) مادر بتواند پنومونی را تعریف کند(شناختی)
۴) مادر بتواند اسهال را تعریف کند(شناختی)
۵) مادر بتواند راه های انتقال و پیشگیری از عفونت های تنفسی و اسهال را بیان کند(شناختی)
۶) مادر بتواند بیان کند که احتمال ابتلا به نشانه های خطر و بیماری در کودکان بیشتر از بزرگسالان است(شناختی)
۷) مادر بتواند بیان کند که عدم توجه به موقع به نشانه های خطر چه عواقبی دارد(شناختی)
۸) مادر معتقد باشد که توجه به نشانه های خطر در کودک مهم است(نگرشی)
۹) مادر معتقد باشد که کسب اطلاعات در خصوص بیماری های کودکان اهمیت دارد(نگرشی)
۱۰) مادر باور داشته باشد که کودک او هم ممکن است به نشانه های خطر مبتلا شود(نگرشی)
۱۱) مادر معتقد باشد که عدم توجه به موقع به نشانه های خطر عوارض خطرناکی دارد(نگرشی)
۱۲) مادر نشانه های خطر عفونت های تنفسی در کودک را بر اساس آموزش های ارائه شده تشخیص دهد(رفتاری)
۱۳) مادر نشانه های خطر اسهال در کودک را بر اساس آموزش های ارائه شده تشخیص دهد(رفتاری)
اهداف رفتاری:
۱) مادر بتواند نشانه های خطر را بیان کند(شناختی)
۲) مادر نشانه های خطر را طبق دستورالعمل مانا تعریف کند(شناختی)
۳) مادر بتواند پنومونی را تعریف کند(شناختی)
۴) مادر بتواند اسهال را تعریف کند(شناختی)
۵) مادر بتواند راه های انتقال و پیشگیری از عفونت های تنفسی و اسهال را بیان کند(شناختی)
۶) مادر بتواند بیان کند که احتمال ابتلا به نشانه های خطر و بیماری در کودکان بیشتر از بزرگسالان است(شناختی)
۷) مادر بتواند بیان کند که عدم توجه به موقع به نشانه های خطر چه عواقبی دارد(شناختی)
۸) مادر معتقد باشد که توجه به نشانه های خطر در کودک مهم است(نگرشی)
۹) مادر معتقد باشد که کسب اطلاعات در خصوص بیماری های کودکان اهمیت دارد(نگرشی)