۲-۲-۲٫ بازده سرمایه گذاری
به منفعت و سودی که ازیک سرمایه گذاری حاصل می شود بازده میگویند. سرمایه گذاری عبارت است از تخصیص منابع به دارائیهای واقعی نظیر زمین و خانه و دارائیهای مالی نظیر اوراق بهادار که میزان بازده آن متناسب با ریسک مورد انتظار باشد.
۲-۲-۳٫ بازده کل
بازده عبارت است از نسبت کل عایدی (ضرر) حاصل از سرمایه گذاری دریک دوره معین به تعداد سرمایهای که برای کسب این عایدی در اول همان دوره به کار گرفته و مصروف گردیده است. عایدییک سرمایه گذاری از دو طریق کسب میگردد :
-
- تغییر در ارزش و قیمت اصل سرمایه مصروفه مانند قیمت سهام خریداری شده
- سودهایی که در نتیجه سرمایه گذاری به اصل سرمایه تعلق می‌گیرد مانند سود نقدی سهام
بازده سهام در این تحقیق از طریق فرمول زیر محاسبه میگردد.
در سرمایه گذاری سه روش عمده وجود دارد که عبارتند از:
-
- روش اصولی
-
- روش نموداری
- روش مبتنی بر نظریه نوین مجموع اوراق بهادار (پرتفوی)
روش اصولی مبتنی بر این فرض است که سرمایه گذار با تجزیه و تحلیل وضع اقتصادی کشور، وضع صنعت مربوطه و وضع شرکت اقدام به سرمایه گذاری مینماید.
در روش نموداری، از طریق مطالعه رفتار گذشته، آینده سرمایه گذاری قابل تعیین می‌باشد و طبق نظریه پرتفوی اولاً: بازار سرمایه کارا می‌باشد و اطلاعات مربوط به بازار در دسترس همه مردم است و ثانیاًً: بازده سرمایه گذاریهای دارای ریسک مشابه،یکسان هستند (رمضانی ۱۳۸۷).
بازده سرمایه گذاری شامل بازده “کمی” و “کیفی” می‌باشد، که به صورت زیر تشریح میشود:
- بازده کمی: سود حسابداری
منفعت سرمایه
- بازده کیفی: اعتبار شرکت (مثلاً سرقفلی)
امتیازات اجتماعی
توان تاثیرگذاری در جریانات اجتماعی- اقتصادی
در تئوری بازده سرمایه گذاری (قسمت کمی) از فرمول زیر به دست می‌آید: (ثقفی ۱۳۷۲)
در تئوری برای محاسبه بازده آتی سرمایه گذاریهای میتوان از “شاخص سودآوری” استفاده کرد. عوامل مؤثر در بازدهی آتی سرمایه‌گذاریها بشرح شکل صفحه بعد می‌باشد:
نمودار ۲-۱ عوامل مؤثر در بازدهی آتی سرمایه گذاری‌آموزش‌ها
نمودار فوق نشان می‌دهد که “بازدهی”یکی از متغیرهای تصادفی “شناسایی ارزش ” است، که خود تابعی از متغیرهای تصادفی دیگری است که هر کدام خود تابعی از چندین متغیر دیگر می‌باشند. و همین مطلب ساده ” وابستگی” است که تعیین ارزش را بسیار مشکل می‌سازد. بنابرین غالباً آنچه پیش‌بینی می شود، محقق نمیشود و این همان ریسک است. تا دهه ۱۹۴۰ریسکیک مفهوم کیفی بود ولی از دهه ۱۹۴۰ و مخصوصاً با کارهای مارکوویتز در دهه ۱۹۵۰ ریسکیک مفهوم کمیپیدا کرد. ابتدا “واریانس” جریانات نقدی در شرایط مختلف اقتصادی را به عنوان شاخص ریسک معرفی کردند و بعدها از “ضریب تغییرات به عنوان شاخص نسبی ریسک نام بردند. از دهه ۱۹۶۰ به بعد از عامل B به عنوان ریسک نام برده شده است.
B ضریب همبستگی بین بازده بازار و بازده سرمایه گذاری مورد نظر در همان بازار می‌باشد که توضیح بیشتری در مورد آن خواهیم داد.
۲-۲-۴٫ ضریب همبستگی
ضریب همبستگی بیانگر چگونگی ارتباط تغییرات دو پدیده می‌باشد این ضریب از ۱+ تا ۱- تغییر می‌کند. در صورتی که ضریب همبستگی بین صفر و (۱+) باشد همبستگی مستقیم بوده و هر چه ضریب همبستگی به سمت ۱+ میل کند، همبستگی مستقیم شدیدتر خواهد شد. اگر ضریب همبستگی صفر باشد، دو پدیده مستقل ازیکدیگر بوده و در صورتی که ضریب همبستگی بین صفر تا (۱-) باشد همبستگی معکوس بوده و هر چه ضریب همبستگی به سمت (۱-) میل کند، همبستگی معکوس شدیدتر خواهد شد (ثقفی ۱۳۷۲).
۲-۲-۵٫ دیدگاه های مختلف پیرامون بازدهی سهام
تئوریسین‌های مالی عقیده بر این دارند که قیمت دارائیها در قبال رخدادهای اقتصادی عکس‌العمل نشان می‌دهند و تجربیات نیز از این دیدگاه حمایت می‌کند امایک تئوری قانع کننده‌ای که بر پایه آن بتوان روابط بین بازارهای مالی و اقتصاد کلان را کاملاً دریک جهت مشخص خواند، وجود ندارد. با وجود این قیمت سهام معمولاً در مقابل عوامل خارجی واکنش نشان می‌دهد (حتی با وجود اینکه آن ها ممکن است بازخوری از دیگر متغیرها باشند)
واضح است که تمامیمتغیرهای اقتصادی در نهایت درون زا هستند. فقط عوامل طبیعی از قبیل زلزله، آتشفشان و نظایر آن، به دنیای اقتصاد کاملاً برون زا هستند و چون این ها فراتر از حیطه توانایی‌های ماست از پرداختن به آن خودداری نموده و فقط به متغیرهای کاملاٌ اقتصادی اکتفا مینمائیم.
بر اساس مباحث مربوط به تنوع گرایی که در تئوری بازار سرمایه مشخص گردیده فقط متغیرهای عمومیاقتصاد بر قیمت‌گذاری مجموع بازار سهام تاثیر خواهد گذاشت.
قیمت سهام در بازار به صورت زیر بیان میشود :
بر طبق فرمول بالا قیمت سهام را میتوان سود تنزیل شده مورد انتظار نوشت. در این فرمول E© معرف جریانات نقدی مورد انتظار و K معرف نرخ تنزیل می‌باشد که خود K از اجزاء زیر تشکیلیافته است.
K = میزان ریسک + نرخ تورم + نرخ بهره واقعی
بر اساس این فرمول عامل K و E© عوامل سیستماتیکی هستند که بازدهی سهام را تحت تاثیر قرار می‌دهد تغییرات پیش‌بینی نشده در نرخ بهره بدون ریسک، قیمت‌گذاری را تحت تاثیر قرار می‌دهد و آن بر روی ارزش زمانی جریانات نقدی آتی تاثیر می‌گذارد و این دو در کل بر روی بازدهی تاثیر خواهند داشت. نرخ تنزیل همچنین بستگی به صرف ریسک دارد. بنابرین تغییرات پیش‌بینی نشده در میزان صرف ریسک بازدهی را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
جریانات نقدی مورد انتظار به دلیل حضور عوامل واقعی و غیرواقعی (صوری) تغییر می‌کند. تغییر در نرخ تورم مورد انتظار، بر روی جریانات نقدی اسمی(غیر واقعی) مورد انتظار همانند نرخ بهره اسمیتاثیر می‌گذارد. وقتی که تغییر نسبی قیمت‌ها همپای تورم عمومیباشد، در نتیجه تغییر در ارزش دارایی را میتوان مرتبط با تغییر در متوسط نرخ تورم دانست.
وقتی معیار انتخاب شده از بابت، صرف ریسک عدم قطعیت تولید صنعتی را پوشش نمی‌دهد نهایتاًً، تغییر در سطح تولید واقعی مورد انتظار ارزش روز واقعی جریانات را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
ابداع و نوآوری در فعالیت‌های مولد بر روی بازدهی سهام از طریق تاثیر آن بر روی جریانات نقدی تاثیر خواهد گذاشت (جهانخانی و ظریف فرد ۱۳۷۴).
