نمودار ۴-۲ : شیب و روند تغییرات در تولید ناخالص داخلی ۸۹
نمودار ۴-۳: روند کلی نرخ تورم طی بازه ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۰ ۹۱
نمودار ۴-۴: شیب و روند تغییرات در نرخ تورم ۹۲
نمودار ۴-۵: روند ماهانه نرخ رسمی ارز(برابری دلار به ریال) ۹۵
نمودار ۴-۶: شیب و روند تغییرات در نرخ ارز رسمی به ریال ۹۷
نمودار ۴-۷: تغییرات رشد اقتصادی سالانه ۹۹
نمودار ۴-۸: تحلیل روند و شیب تغییرات نرخ رشد اقتصادی(به درصد) ۱۰۰
نمودار ۴-۹: تغییرات نرخ بهره رسمی در بازه زمانی مورد بررسی(به درصد) ۱۰۳
نمودار ۴-۱۰: روند و شیب تغییرات نرخ رسمی بهره کشور(نرخ به درصد) ۱۰۵
نمودار ۴-۱۱: تغییرات ماهانه شاخص بورس در بازه زمانی ۸۰ تا ۱۳۹۲ ۱۰۷
نمودار ۴-۱۲: روند و شیب تغییرات ماهانه شاخص کلی بورس در بازه ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۲ ۱۰۸
نمودار ۴-۱۳: مقایسه روند تغییرات تولید ناخالص داخلی و شاخص بورس ۱۱۱
نمودار ۴-۱۴: مقایسه روند تغییرات نرخ تورم و شاخص بورس ۱۱۳
نمودار ۴-۱۵: مقایسه روند تغییرات نرخ ارز و شاخص بورس ۱۱۵
نمودار ۴-۱۶: مقایسه روند نرخ رشد اقتصادی و شاخص بورس(به درصد) ۱۱۷
نمودار ۴-۱۷: مقایسه روند تغییرات شاخص بورس و نرخ بهره ۱۱۹
چکیده
هدف از این تحقیق تعیین رابطه بین متغیرهای کلان اقتصادی مشتمل بر نرخ بهره، نرخ تورم، تولید ناخالص داخلی، رشد اقتصادی، نرخ ارز و شاخص کل بورس در باطه طمانی ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۲ به عنوان یک بازه زمانی ۱۳ ساله بوده است. به جهت تعریف مقاطع زمانی به عنوان جامعه آماری و در نتیجه استفاده از سرشماری در گردآوری داده ها و به عبارتی عدم استفاده از نمونه گیری تصادفی از طرفی، و به کارگیری روش تحلیل روند در توصیف یافته ها به عنوان یک روش توصیفی از طرف دیگر جهت استنتاج از روش توصیفی استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان داد که: ۱) بین شاخص بورس و نرخ رشد اقتصادی رابطه بسیار ضعیف معکوس وجود دارد. به جهت اینکه علامت این ضریب منفی و مقدار ضریب همبستگی(۰٫۰۱۲۵-) به سمت صفر میل کرده‌است. ۲)بین شاخص بورس و نرخ تورم رابطه بسیار ضعیف مستقیم وجود دارد. به جهت اینکه علامت این ضریب مثبت و مقدار ضریب همبستگی(۰٫۰۵۷۴) به سمت صفر میل کرده‌است.۳) بین شاخص بورس و نرخ بهره رابطه بسیار ضعیف معکوس وجود دارد. به جهت اینکه علامت این ضریب منفی و مقدار ضریب همبستگی(۰٫۱۹۳۹-) حدود ۰٫۲- و به سمت صفر میل کرده‌است. ۴)بین شاخص بورس و تولید ناخالص داخلی رابطه بسیار ضعیف مستقیم وجود دارد. به جهت اینکه علامت این ضریب مثبت و مقدار ضریب همبستگی(۰٫۱۴۱۱) به سمت صفر میل کرده‌است. ۵) بین شاخص بورس و نرخ ارز رابطه نسبتا قوی مستقیم وجود دارد. به جهت اینکه علامت این ضریب مثبت و مقدار ضریب همبستگی(۰٫۸۶۶۰) به سمت یک میل کرده‌است. بر مبنای تحلیل های انجام شده بیشترین ارتباط بین نرخ ارز و شاخص بورس و ضعیف ترین آن مربوط به شاخص بورس و نرخ رشد اقتصادی است.
واژه های کلیدی:شاخص بورس، نرخ تورم، نرخ رشد اقتصادی، نرخ بهره، تولید ناخالص داخلی، نرخ ارز
فصل اول:
کلیات تحقیق
مقدمه
امروزه نقش و اهمیت بازارهای سرمایه و بورس اوراق بهادار به عنوان یکی از ارکان اصلی این بازار بر کسی پوشیده نیست. تجربه کشورهای توسعه‌یافته نیز نشان داده که ارتباط مستقیمی بین توسعه صنعتی این اقتصادها و توان جذب منابع مالی به بازار بورس اوراق بهادار وجود دارد( نصرالهی و همکاران،۹۰،۱۳۹۰). در حال حاضر، موضوع بررسی تأثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر بازارهای سهام، یکی از موضوعات موردتوجه دانشگاهیان و سرمایه‌گذاران است(سجادی و همکاران،۱۳۸۷)
عوامل متعددی بر بازده بازار بورس اوراق بهادار تأثیرگذار می‌باشند. در این خصوص می‌توان به عوامل سیاسی، اجتماعی،فرهنگی، تکنولوژیکی و در نهایت عوامل اقتصادی اشاره داشت. عوامل اقتصادی به دودسته عوامل اقتصادی کلان و خرد تقسیم می‌شوند. ازجمله عوامل کلان اقتصادی مؤثر بر بازار سهام می‌توان به تولید ناخالص ملی، تورم، نقدینگی، قیمت سکه بهار آزادی، نرخ ارز و قیمت واقعی نفت خام اشاره نمود (زاهدی،۱۳۹۱).
ارزش واقعی سهام به ارزش حال سود و بازدهی سهام بستگی دارد. نرخ تنزیل و توانایی شرکت در ایجاد سود تحت تأثیر متغیرهای کلان اقتصادی است. ازجمله متغیرهای اقتصادی که می‌تواند بر بازدهی سهام تأثیرگذار باشد عبارت‌اند از، تولید ناخالص داخلی و نرخ ارز . کشورهای در حال توسعه ازجمله ایران، از درجه بالایی از بی‌ثباتی متغیرهای کلان اقتصادی برخوردار هستند. در این کشورها نرخ ارز، قیمت سهام و سایر متغیرهای مهم کلان نسبت به اقتصادهای پیشرفته و صنعتی بیشتر در حال نوسان بوده و این نوسانات نیز به‌نوبه خود، محیط نامطمئنی را برای سرمایه‌گذاران ایجاد کرده و باعث می‌شود تا سرمایه‌گذاران نتوانند به سهولت و با اطمینان بیشتر در مورد سرمایه‌گذاری آتی تصمیم‌گیری کنند و احیاناً متحمل زیان‌های وسیعی می‌شوند. لذا برای افزایش سرمایه‌گذاری و به‌تبع آن دستیابی به رشد بلندمدت و مداوم اقتصادی، توجه به بازار سرمایه، بخصوص بورس اوراق بهادار به عنوان یکی از ارکان اصلی بازار سرمایه و عوامل تأثیرگذار بر شاخص قیمت سهام همچون نرخ ارز و تولید ناخالص داخلی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
یکی از مباحث عمده اقتصاد،اثر نوسانات مختلف ارز بر شاخص قیمت‌ها و سهام در سطوح کلان است. ازآنجاکه قیمت‌های داخلی سعی در تعدیل نرخ ارز دارند ،این مسئله که آیا نوسانات نرخ ارز در کشورمان بر بازار سهام مؤثر می‌باشد یا نه مطرح می‌گردد. بر اساس نظریه های اقتصادی یک رابطه دوطرفه بین قیمت سهام و نرخ ارز وجود دارد. در این فصل ابتدا بیان مسئله و اهمیت و ضرورت موضوع توصیف‌شده و سپس اهداف ،چارچوب نظری و مدل مفهومی ،فرضیات تحقیق و اصطلاحات کلیدی بیان‌شده‌اند.
شرح و بیان مسئله تحقیق
ارتباط شاخص بورس و متغیرهای اقتصاد کلان از نگرانی‌های اصلی برای سیاست‌گذاران و سرمایه‌گذاران برای پیش‌بینی رفتارهای آینده است. شاخص بورس معیاری جهت ارزیابی بازگشت سرمایه‌گذاری مالی، برای تنوع بخشیدن ریسک و فرصت‌های سرمایه‌گذاری جایگزین می‌باشند. (یوزا وبایراک،۹۴۸،۲۰۱۲)
