1. 1. فراگیری .

   

1. 1. عملکرد .

1. روانی .

نارسایی در فراگیری مهارت‌های اجتماعی به فقدان دانش درباره چگونگی انجام مهارت اجتماعی خاص ، یا عدم توانایی نسبت به تمیز دادن اینکه در موقعیت های معین ، کدام مهارت اجتماعی مورد نیاز است ؛ اشاره دارد . نارسایی در عملکرد اجتماعی به وجود مهارت‌های اجتماعی در یک دامنه رفتاری اشاره دارد ، اما در انجام این رفتارها در سطوح قابل پذیرش در موقعیت های معین شکست وجود دارد . نارسایی در روانی مهارت ، ناشی از فقدان در معرض الگوهای مناسب رفتار قرار گرفتن ، تمرین ناکافی مهارت‌ها ، یا میزان ناهماهنگ یا پایین تقویت برای عملکرد های مناسب مهارت ‌می‌باشد(گرشام ، ۱۹۹۸).

الگوی ارائه شده توسط گرشام^[۴۳] (۱۹۹۸) ، به هنگام سنجش مهارت های اجتماعی و طراحی آموزش بسیار سودمند است . گرشام بیان کرد ، در مواردی که کودک نارسایی عملکرد را نشان می‌دهد ، مناسب نیست که این دانش اموزان مهارتهایی را اموزش می­ببینند که پیشتر در خزانه رفتاریشان داشتند . برای کودکان دارای نارسایی در فراگیری ارائه ی سرنخ و تقویت مناسب نخواهد بود ، چون این موارد برای افزایش در عملکرد مهارت‌ها مناسب هستند. همانند کودکان دارای نارساییهای عملکرد ، کودکان دارای نارسایی در روانی مهارت نیاز ندارند تا مهارت‌ها دوباره آن ها اموزش داده شود . این دانش اموزان در عوض به تمرین بیشتر ، تکرار ، یا تقویت افتراقی برای عملکردهای خود نیاز دارند .

• 1. سنجش رفتار دانش آموزان با مشاهده مستقیم :

یک روش سنجش که به طور مکرر مورد استفاده قرار ‌می‌گیرد ، مشاهده­ مستقیم یا طبیعی است. مشاهده­ مستقیم عبارت است از رفتن به موقعیت طبیعی که مشکل در آن رخ داده است،مشاهده­یتعامل دانش اموز با دیگران در محیط ، و ثبت رویدادها در بافتی که رخ می­ دهند(سوگای و لویس^[۴۴]، ۱۹۹۶).

مشاهده مستقیم اجازه می‌دهد تا رفتار به طور عملیاتی تعریف شود و همچنین می‌تواند بر آوردی از فراوانی و مدت زمان رفتارهای مشکل تولید کند . این روش به فرد اجازه می­دهد تا پیشامدها و پیامدهایی که ممکن است رفتارهای معینی را تقویت ، تنبیه یا حذف کنند را تعیین کنند . داده های مشاهده ای با احتمال بیشتری تغییرات در رفتار را بعد از مد اخله مهارت های اجتماعی منعکس ‌می‌کنند که ممکن است با استفاده ازدیگر روش‌ها مورد توجه قرار نگیرند(گرشام^[۴۵] ، ۱۹۸۱). علی رغم فواید آشکار مشاهده ی مستقیم، محدودیت هایی نیز برای این روش مشاهده وجود دارد . فاستر و ریتچی^[۴۶] (۱۹۷۹) ، بیان کردند که تعریف و مشاهده ی ساده ی یک رفتار اجتماعی تضمین نمی­کند که رفتار برای کارکرد اجتماعی سازشی مهم است. یک محدودیت مشاهده طبیعی این است که رفتار مورد نظر ممکن است در طی مشاهده انجام نشود . این مسأله ممکن است باعث شود که مشاهده گر نتیجه بگیردئ که کودک دارای مهارت مورد نظر نمی ­باشد .

• 1. گروه سنجی :

تکنیگ دیگر که به طور رایج در سنجش مهارت‌های اجتماعی استفاده می­شودگروه سنجی است . تکنسیکهای گروه سنجی برای تعیین جایگاه مناسب دانش آموز در ساختار اجتماعی کلاس یا مدرسه است . گروه سنجی باید از سنجشهای همسالان متمایز گردد که در آن ، دانش اموزان همسال خود را بر اساس برخی رفتارها یا صفات درجه بندی ‌می‌کنند . یک تکنیک گروه سنجی ، تعیین­گری (یا انتصاب ) توسط همسالان ‌می‌باشد. در این روش دانش اموزان همسالانشان را بر اساس ملاک انتخاب شده درجه بندی می‌کنند ( سوگای و لویس ، ۱۹۹۶). این روش نیز همانند روش مشاهده ی مستقیم ، فواید و محدودیت هایی را دارد . یک مزیت آن این است که تأثیر اجتماعی کودکان را بر روی دیگران می سنجد و ‌بنابرین‏ ، پیام‌های تعاملات اجتماعی کودکان را مشخص می‌کند. این روش می ­تواند برای تعیین این که کودکان در کجای یک پیوستار اجتماعی قرارمی­گیرند، استفاده شود و کودکان مطرود یا پذیرفته نشده می ­توانند برای مداخله شناسایی شوند ( فاستر و ریتچی^[۴۷] ، ۱۹۷۹).

تکنیک گروه سنجی دیگر ، درجه بندی همسالان است . در این روش ، هر کودک در کلاس درجه بندی می شود ، در حالی که در روش تعیین گری همسالان ، دانش اموزان فقط تعدادی از همکلاسی ها را رتبه بندی ‌می‌کنند . با این روش ، وضعیت یک کودک با هر عضو گروه می‌تواند تعیین شود . در این روش از دانش اموزان انتظار می­رود تا بیان کنند تاچه میزان بر اساس مقیاس لیکرت ، می­خواهند با یک همکلاسی کار یا بازی کنند .تکنیک گروه سنجی نهایی ، درجه بندی توسط خود (خود سنجی) ‌می‌باشد . در این روش از دانش آموزان خواسته می­ شود تا وضعیت خود را در میان همسالان درجه بندی کنند. در این روش همچنین از دانش اموزان ممکن است خواست تا قابلیت خود را در زمینه مهارت‌های اجتماعی خاص درجه بندی کنند(سوگای و لویس^[۴۸] ، ۱۹۹۶).

• 1. رتبه بندی­ها :

اگر چه تکنیک‌های مشاهده و گروه سنجی به طور مکرر برای سنجش مهارت‌های اجتماعی استفاده می‌شوند ، چندین روش دیگری قرار دارد که مورد استفاده قرار می گیرند . یکی از مشهورترین روش های سنجش ، رتبه بندی­های معلم است . رتبه بندی­های معلم معمولاً شامل رتبه بندی دانش اموزان توسط معلم از بیشترین تا کمترین بر اساس ملاک خاص ‌می‌باشد . رتبه بندی­ معلم برای شناسایی دانش اموزان با مشکلات مهارت‌های اجتماعی و برای رسیدن به درک کلی درباره اینکه چگونه دانش آموزان به طور کلی با یکدیگر ارتباط دارند، استفاده می شود این روش همانند روش های جامع سنجی در اموزش مهارت‌های اجتماعی بسیار مؤثر است .

• 1. درجه بندی ها :

تکنیک دیگر برای سنجش مهارت‌های اجتماعی، درجه بندی توسط دیگران است . در این روش سنجش ؛ والدین ، معلمان ، همسالان و افراد دیگر میزانی را که یک کودک رفتار ها یا صفات معینی را نشان می‌دهد یا دارا است درجه بندی ‌می‌کنند . درجه بندی های معلم به طور کلی شامل درجه بندی دانش آموزان توسط معلمان خود روی مقیاس پنج گزینه ای بر مبنای ملاک خاص (مانند شروع کردن بازی با دیگران) ‌می‌باشد این روش به خاطر تأکید بیشتر بر پیامدهای رفتاری نسبت به ادراکات وسیع تر درباره وضعیت کودک مفید است (سوگای و لویس^[۴۹]، ۱۹۹۶).

• 1. مصاحبه های رفتاری :

تکنیک دیگر برای سنجش ، مصاحبه های رفتاری است که شامل ساختار بندی مجدد کلامی رویدادهای رفتاری ارائه شده توسط دانش آموزان ، همسالانشان ، معلمان یا والدین می‌باشد . ساختار مصاحبه ممکن است تاحد زیادی بر طبق ساختار مورد نظر مصاحبه­گر متفاوت باشد . مصاحبه های رفتاری برای تعریف رفتارهای اجتماعی ، شناسایی ‌بافت‌هایی که رفتار های اجتماعی رخ می­ دهند و توسعه سیستم‌های مشاهده مستقیم تر و مداخلات مهارت‌های اجتماعی مفید است ، هرچند که سود مندی ان به عنوان یک تکنیک سنجش قابلیت اجتماعی کودکان ناشناخته است (سوگای و لویس ، ۱۹۹۶).

• 1. ایفای نقش رفتاری :