هانلون^[۱۷] (۲۰۰۵) رابطه­ بین مالیات و ریسک را بررسی کرد و ‌به این نتیجه رسید که ثبات اقلام تعهدی و جریان­های نقدی برای شرکت­های دارای تفاوت زیاد بین دفاتر و اظهارنامه­های مالیاتی، کمتر است.

بال و شیواکومار^[۱۸] (۲۰۰۵) در تحقیق خود ‌به این نتیجه رسیدند که شرکت­های غیربورسی به دلیل وجود تقاضای کمتر برای گزارش­های مالی، ریسک پایین­تری نسبت به شرکت­های بورسی دارند.

احمد^[۱۹] (۲۰۰۴) در تحقیق خود ‌به این نتیجه رسید که ریسک با واکنش بازار رابطه­ معنادار و معکوس دارد.

گش و دیگران^[۲۰] (۲۰۰۴) ریسک و ضریب واکنش سود را، هنگام افزایش با ثبات سود و فروش بررسی کردند. نتایج تحقیق آنان نشان داد، شرکت­های دارای رشد سود توام با افزایش فروش، از ریسک و ضریب واکنش سود بالاتری نسبت به شرکت­های دارای رشد سود توام با کاهش هزینه برخوردار هستند.

پنمن و ژانگ (۲۰۰۴) در مطالعه­ خود عوامل مؤثر بر کاهش ریسک را در سال های پس از۱۹۹۰ میلادی بررسی کردند. در این تحقیق برای ارزیابی ریسک، از دو معیار اقلام تعهدی اختیاری و ضریب واکنش سود استفاده شده است. نتایج نشان داد افزایش معنی­دار دامنه­ اقلام تعهدی اختیاری و کاهش معنی دار ضریب واکنش سود، نشان دهنده کاهش ریسک در طول دوره­ مورد بررسی است.

لوگی^[۲۱] (۲۰۰۴) در تحقیق خود ریسک را با توجه به چاچوب مفهومی هیات تدوین استانداردهای حسابداری مالی آزمون کرد و ‌به این نتیجه رسید که ریسک شرکت­ها هنگامی که میزان مالکیت نهادی در آن ها افزایش یابد، بهبود خواهد یافت. در این صورت اقلام تشکیل دهنده سود شرکت­ها از مربوط بودن و قابلیت اتکای بالاتری برخوردار خواهند بود.

اسکیپر و وینسنت (۲۰۰۳) در تحقیق خود به بررسی معیارهای ارزیابی ریسک پرداختند و نشان دادند که ریسک علاوه بر معیارهای متداول به نوع و میزان قراردادهای منعقده بر اساس اطلاعات حسابداری نیز بستگی دارد.

چان و دیگران (۲۰۰۳) رابطه اقلام تعهدی ( تفاوت بین سود و جریان های نقدی ) را با بازده آینده سهام بررسی کردند و نشان دادند که شرکت­های با ارقام تعهدی زیاد در دوره­ بعد از گزارش­گری اطلاعات مالی، بازده سهام آن ها کاهش می­یابد. یک تفسیر از این نتایج این است که شرکت­ها با ریسک پایین (یعنی شرکت­ هایی که ارقام تعهدی بالایی دارند ) در دوره­ پس ‌از گزارش­گری سود، دچار افت بازدهی می­شوند، زیرا سرمایه ­گذاران به مسئله ریسک پایین شرکت­ها پی می­برند و قیمت سهام را متناسب با آن تعدیل ‌می‌کنند.

باروا^[۲۲] (۲۰۰۲) در مطالعه­ خود معیارهای اندازه ­گیری ریسک را، با بهره گرفتن از ویژگی­های کیفی اطلاعات مالی مندرج در چارچوب نظری هیات تدوین استانداردهای حسابداری مالی، بررسی ‌کرده‌است. نتایج حاصل از بررسی اجزای هر یک از ابعاد ریسک نشان داد، شرکت­هایی با مربوط بودن و قابلیت اتکای بالای سود در مقایسه با شرکت­هایی که مربوط بودن و قابلیت اتکای سود آن ها پایین است، ضریب واکنش سود و قدرت توضیحی رگرسیون قیمت – سود بالاتری دارند.

۲-۴-۲- تحقیقات داخلی

خانی و ملائی (۱۳۹۳)، در پژوهشی تحت عنوان “رابطه بین سود حسابداری و جریان وجوه نقد عملیاتی با ریسک سیستماتیک بورس اوراق بهادار تهران (۱۳۸۴ – ۱۳۹۲) که بر روی نمونه ای متشکل از ۲۱۰ شرکت از میان شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران انجام دادند، ‌به این نتیجه رسیدند که هر دو اطلاعات مربوط به جریان وجوه نقد عملیاتی و سود حسابداری، در فرایند پیش‌بینی ریسک سیستماتیک دارای محتوای نسبی اطلاعات هستند. علاوه بر این اطلاعات مربوط به سود حسابداری (بتای سود حسابداری) در طی دوره زمانی پژوهش نسبت به اطلاعات مربوط به جریان وجوه نقد عملیاتی (بتای جریان وجوه نقد عملیاتی) در فرایند پیش‌بینی ریسک سیستماتیک، دارای محتوای فزاینده اطلاعاتی است.

کاشانی پور و پارچینی (۱۳۹۲)، در پژوهشی با عنوان “رابطه افشای اطلاعات اختیاری و اعضای غیر موظف هیات مدیره”، به بررسی رابطه دو مکانیسم کنترلی یعنی افشای اختیاری (مکانیسم کنترل خارجی)، و مدیران غیر موظف (مکانیسم کنترل داخلی)، می پردازد. نتیجه پژوهش آن ها نشان داد که رابطه معنی داری بین این دو متغیر وجود دارد.

شعری و مرفوع (۱۳۹۱)، در پژوهشی به بررسی رابطه بین ترکیب هیات مدیره و سرمایه گذاران نهادی و پیش‌بینی سود، طی سال های ۱۳۸۲ تا ۱۳۹۰ پرداختند. یافته های تحقیق بیانگر کم اهمیت بودن مدیران غیرموظف و سرمایه گذاران نهادی در اثرگذاری بر ویژگی های پیش‌بینی سود شرکت ها است.

امیری خورهه، اسلامی بیگدلی و محمدی (۱۳۹۰)، به موضوع تعیین حدد بهینه اوراق بهادار جهت حداقل کردن ریسک پرتفوی برای سرمایه گذاران کوتاه مدت و بلند مدت حاضر در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته‌اند. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که پرتفوی متشکل از ۳۵ تا ۴۰ نوع سهام جهت حداقل رساندن ریسک پرتفوی سرمایه گذاران کوتاه مدت و ۸ نوع سهام برای سرمایه گذاران بلندمدت کافی است.

مشایخ و اسماعیلی (۱۳۸۹)، در تحقیقی به بررسی رابطه ریسک سیستماتیک و برخی جنبه‌های اصول راهبری شامل درصد مالکیت اعضای هیات مدیره و تعداد مدیران غیرموظف در بورس تهران پرداختند. نتایج تحقیق وجود رابطه غیرخطی بین اقلام تعهدی و درصد مالکیت اعضای هیات مدیره را نشان می‌دهد.

جعفری صمیمی، یحیی زاده فر و امین زاده (۱۳۸۸)، به بررسی رابطه ی بین اندازه های پرتفوی و ریسک سیستماتیک سهام عادی در ایران پرداختند. آن ها اعلام نمودند که بین اندازه ی سبد اوراق بهادار و ریسک آن رابطه ی معکوس وجود دارد. همچنین در این تحقیق مشخص گردید که وقتی تعداد اوراق بهادار از ۳۶ سهام بیشتر شود، ریسک غیرسیستماتیک تقریبا از بین می رود.

مالکی نیا، اردبیلی و عالم تبریز (۱۳۸۷)، کاهش سطح ریسک اعتباری را با بهره گرفتن از مدل پرتفوی بهینه وام در شعب بانک صادرات اردبیل مورد بررسی قرار دادند. آن ها نتیجه گرفتند که رابطه ی معناداری بین استفاده از مدل بهینه ی تسهیلات و ریسک اعتباری وام در بانک صادرات وجود ندارد.

خواجوی و ناظمی (۱۳۸۶) ارتباط بین ریسک سیستماتیک و بازده سهام را با تأکید بر نقش ارقام تعهدی بررسی کردند. بر اساس یافته ­های تحقیق میانگین بازده سهام شرکت ها، تحت تاثیر میزان ارقام تعهدی و اجزای مربوط به آن قرار نمی­گیرند.

نوروش و مجیدی (۱۳۸۶) درتحقیقی رابطه­ ریسک سیستماتیک و هزینه­ سرمایه را در شرکت­های بورسی ایران بررسی کردند. نتایج تحقیق نشان داد که در دوره­ مورد آزمون (۱۳۸۲- ۱۳۷۸) به استثنای سال ۱۳۷۹ رابطه­ معکوسی بین ریسک سیستماتیک و هزینه­ سرمایه وجود دارد.

ثقفی و کردستانی (۱۳۸۵) به بررسی رابطه­ بین ریسک سیستماتیک و واکنش بازار به تغییرات سود نقدی پرداخته­اند. نتایج تحقیق نشان داد سرمایه ­گذاران در بورس اوراق بهادار تهران هنگام واکنش به تغییرات سود نقدی، ریسک سیستماتیک شرکت­ها را در نظر نمی­گیرند.

فصل سوم

روش شناسی تحقیق

1. 1. – Bhojraj and Libby. ↑

1. 1. – Brick and Chidambaran. ↑

1. 1. – Nekrasov and Sheroff. ↑

1. 1. – Nicholson and Kiel. ↑

1. 1. – Bargeron and et al. ↑

1. 1. – Adams and et al. ↑

1. 1. – Garcia and et al. ↑

1. 1. – Chen and Zhao. ↑