قابلیت دسترسی به فناوری های اطلاعات و ارتباطی : ( لازمه اجرای تجارت الکترونیک، ایجاد زمینه و محیط مناسب با این شیوه از تجارت است از جمله این موارد که باید مهیا شود: امنیت مبادله در محیط مجازی، شیوه های جابه جایی امن پول در محیط مجازی، ارائه کارت‌های اعتباری و … است)
(کیخا و همکاران، ۱۳۸۸)
-
- آمادگی مدیریتی : ( شامل موارد میزان حمایت، تأکید و اولویت فاوا توسط مدیران – مدیریت تغییر و به روز بودن مدیریت جهت بهبود وضعیت فاوا در سازمان – مدیریت پروژه در حوزه های مختلف سازمان- مدیریت منابع سازمانی در حوزه های مختلف – به کارگیری مدیریت ارتباط با مشتری،
می‌باشد ) ( باقری دهنوی و همکاران، ۱۳۹۱)
- آمادگی مدیریتی : ( شامل موارد میزان حمایت، تأکید و اولویت فاوا توسط مدیران – مدیریت تغییر و به روز بودن مدیریت جهت بهبود وضعیت فاوا در سازمان – مدیریت پروژه در حوزه های مختلف سازمان- مدیریت منابع سازمانی در حوزه های مختلف – به کارگیری مدیریت ارتباط با مشتری،
- آمادگی حقوقی- قانونی : (شامل موارد قوانین حمایتی در جهت گسترش فاوا در سازمان – قوانینی جهت برونسپاری خدمات غیر ضروری – قوانین مربوط به امنیت اطلاعات و خدماتIT – آیین نامه ها و بخش نامه های تشویقی فرهنگ سازی در حوزه های مختلف سازمان، می‌باشد ) (باقری دهنوی و همکاران، ۱۳۹۱)
سواد اطلاعاتی و مهارت منابع انسانی :( شاه کلید قفل تجارت الکترونیک،فرهنگ سازی دراین خصوص است . اهمیت این مسئله تطبیق ابزارها و روش های تجارت الکترونیک [۲]با فرهنگ و روحیه و دانش مردم است. برای اینکه مردم که سالهاست با روش های سنتی خو گرفته اند و شاید به راحتی حاضر به کنار گذاشتن آن ها نباشند. آن ها هنوز خرید مستقیم، تماشای محصول درون ویترین مغازه و یا از فاصله نزدیک و حتّی لمس کردن محصول را می پسندند، به کارت‌های هوشمند اعتماد ندارند و و ب سایت را ابزاری تجملی و غیر ضروری
میدانند و به آن ها بیاعتمادند و خدمات این سامانهها را غیر کاربردی و سطحی میدانند.
( کیخاو همکاران، ۱۳۸۸)
-
- آمادگی استراتژی و اهداف فناوری اطلاعات : ( شامل : چشم انداز سازمان برای توسعه
فاوا – سیاست ها ، راهبردها و اهداف فاوا در سازمان – سرمایه گذاری، بودجه بندی و تخصیص منابع – برنامه ریزی عملیاتی و تعیین مسئولیت‌ها – میزان سازگاری و همراستایی سیاست ها و برنامه های ICT سازمان، می‌باشد ) ( باقری دهنوی و همکاران، ۱۳۹۱)
- آمادگی استراتژی و اهداف فناوری اطلاعات : ( شامل : چشم انداز سازمان برای توسعه
- آمادگی مهارت کارکنان و فرهنگ پذیرش : ( شامل آموزش فناوری اطلاعات و ارتباطات کارکنان و به روز بودن آموزش ها – آگاهی و مهارت، درجه نوآوری کارکنان – فرهنگ کارکنان در جهت به کارگیری و توسعه فاوا – وجود تیم مدیریت فناوری در سازمان و نیروهای متخصص جهت توسعه و بهبودآن – برنامه های عملیاتی اجرای آموزشهای تخصصی می‌باشد)(باقری دهنوی و همکاران، ۱۳۹۱)
۱-۸) قلمرو تحقیق
۱-۸-۱ ) قلمرو موضوعی
از لحاظموضوعی اینتحقیق بررسی میزان آمادگیالکترونیکی بانک ملیاستانگیلان از دیدگاهخبرگان تأکید دارد.
۱-۸-۲ ) قلمرو مکانی
قلمرو مکانی این تحقیق بانک ملی شهرستان رشت بوده است.
۱-۸-۳ ) قلمرو زمانی
دوره زمانی جمع آوری داده های این تحقیق پاییز و زمستان ۱۳۹۲ بوده است.
فصل دوم
ادبیات موضوعی تحقیق
۲-۱) مقدمه
امروزه فناوری اطلاعات محور توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشورهای مختلف قرار گرفته است . تجارت الکترونیکی و کسب وکار الکترونیکی در دهه های اخیر شیوه های سنتی تجارت و کسب و کار را متحول ساخته است. درمحیط الکترونیکی فاصله های جغرافیایی و محدودیت های زمانی و مکانی اهمیت خود را از دست داده و کسب و کار و مبادلات تجاری بر پایه ی اطلاعات الکترونیکی انجام می شود، جهت نایل شدن به این هدف، سازمان ها وجوامع نیازمند بررسی میزان آمادگی وضعیت موجود جهت ورود به عرصه تجارت الکترونیکی و کسب و کار الکترونیکی می‌باشند. در همین راستا ارزیابی آمادگی الکترونیکی در هر سازمان برای استفاده مؤثر از این فناوری مقدمه ای برای برنامه ریزی استراتژیک به منظور نیل به اهداف آن سازمان است. این ارزیابی در سازمان‌ها به عنوان یکی از تکنیک ها و روش های اجرایی جدید مدیریتی، کلیدی ترین مفهوم در توسعه دانش محور است. سازمان ها می‌توانند با بهره گرفتن از مدل های ارزیابی آمادگی الکترونیکی وضعیت موجود خود را در ابعاد مختلف با یک روش منسجم و جامع ارزیابی کنند و سپس با توجه به نتایج ارزیابی برنامه ریزی کنند .
در این فصل ادبیات موضوعی و پیشینه تحقیق بیان می‌شود.
۲-۲ ) تجارت الکترونیک(EC)[3]
تعامل بین فن آوری و فرایند کسب و کار، کلید فهم اثراتی است که تجارت الکترونیک بر معاملات اقتصادی و در نهایت بر کل اقتصاد می‌تواند داشته باشد. آنچه تجارت الکترونیک را از تجارت به روش سنتی متمایز
می‌کند، اساساً روش یا مسیری است که از طریق آن، اطلاعات بین خریداران و فروشندگان مبادله و پردازش می شود. در تجارت الکترونیک ، اطلاعات به جای اینکه از طریق تماس مستقیم اشخاص منتقل شود، از طریق یک شبکه دیجیتالی یا سایر کانال های الکترونیکی مبادله می شود. تجارت الکترونیک ممکن است یک کانال فروش، بازاریابی یا توزیع اضافی در کنار کانال های سنتی تجارت ایجاد نماید و یا کالاها، خدمات و بازارهای جدیدی ایجاد کند. (ابراهیمی و همکاران ، ۱۳۸۹)
۲-۳ ) تعاریف تجارت الکترونیک
تجارت الکترونیک هم به علت نوپا بودن و هم به علت کاربردها و زمینه‌های بسیار متنوع فعالیت، نزد مراجع گوناگون تعاریف مختلفی داردکه به تعدادی از آن ها اشاره می شود:
-
- تجارت الکترونیک به معنای مبادله محصول و خدمات در مقابل پول و با بهره گرفتن از توانایی‌های اینترنت است.
-
- تجارت الکترونیک اصطلاح معادلی برای خرید و فروش محصولات، خدمات و اطلاعات به وسیله زیر ساختارهای شبکه ای است. (بقائی راوری، مقدسی، ۱۳۸۵)
-
- کمیسیون اروپایی در سال ۱۹۹۷ تجارت الکترونیکی را به این شکل تعریف نموده است : تجارت الکترونیکی بر پردازش و انتقال الکترونیکی داده ها، شامل متن، صدا و تصویر مبتنی می‌باشد . تجارت الکترونیکی فعالیت‌های گوناگونی از قبیل مبادله الکترونیکی کالاها و خدمات، تحویل فوری مطالب دیجیتالی و انتقال الکترونیکی آن ها را در بر می‌گیرد و از دیدگاه فناوری اطلاعات تجارت الکترونیکی عبارت است از آن دسته از کاربردهای فناوری اطلاعات که به صورت سیستمی برای پشتیبانی و پیشرفت دادن جریان کاری و مبادلات تجاری ایجاد شده است. (S Sushil , 2006 )
-
- تجارت الکترونیکی عبارت است از خرید و فروش کالاها و خدمات از طریق شبکه های رایانه ای و اینترنت به نحوی که سفارش کالا و خدمات از طریق اینترنت یا شبکه های رایانه ای بوده و پرداخت وجوه و تحویل نهایی کالا و خدمات می‌تواند به صورت آن لاین ( ( On-Lin یا آف لاین (Off-Line) یا صورت گیرد . البته امروزه تجارت الکترونیکی را فراتر از انجام مبادلا ت تجاری در قالب الکترونیکی دانسته و لذا آن را به صورت کلی تر تعریف می‌کنند.
