به طور اجمال از قالب‌ها و ساختارهای برنامه­سازی که در رادیو با شیوه های خاص( زنده، تولیدی یا ترکیبی از زنده و تولیدی) مورد استفاده قرار می گیرند می‌توان از قالب‌ها و ساختار‌های آورده شده نام برد:

۱۰-۹-۲-۲- قالب­های رایج در ایران

گفتار، سخنرانی، گزارش، درس، مصاحبه، دیکلمه، میزگرد، تلاوت، مرثیه، مداحی، تواشیح، موسیقی، ادعیه، بحث کارشناسی، روایت، قصه و داستان، مسابقه، نمایش، و قطعه نمایشی، و صدای تلفنی مخاطبان.

بعضی از قالب‌ها به طور مستقل یک ساختار محسوب می‌شوند و به تنهایی می‌شود یک برنامه مستقل، آن قالب‌ها را از رادیو پخش کرد.

۱۰-۲-۲- تغببرات محیطی، سازمان‌ها و خلاقیت

تداوم حیات سازمان‌ها به قدرت بازسازی آن ها بستگی دارد؛ این بازسازی از طریق هماهنگ کردن اهداف با وضعیت روز ، و اصلاح و بهبود روش‌های تحقق این اهداف انجام می‌شود؛ سازمان در مسیر تطبیق خود با تغییرات ، ناگزیر از تقویت فراگردهای نوآوری و خلاقیت است، زیرا به مرور زمان، سازمان­ های غیر خلاق از دور خارج می‌شوند یا مجبور می‌شوند سیستم خود را اصلاح کنند. در واقع، بروز تغییرات محیطی و اثر آن بر واحدهای تجاری و صنعتی، ضرورت ایجاد تغییر در آن ها را اجتناب ناپذیر می‌سازد. این تغییر ممکن است در کیفیت محصولات و خدمات، فن آوری؛ ساختار، فراگرد، سهم بازار، روابط کارگری، یا هر قسمت دیگر سازمان رخ دهد. در دهه های اخیر سرعت تغییرات محیطی به نحو شگفت آوری افزایش یافته است. بعلاوه ، امروزه به ضرورت پیش‌بینی نیازها و راه‌های رفع آن ها تأکید بیشتری می‌شود؛ زیرا سازمان‌ها مجبورند که یا خود را برای ایجاد چنین تغییراتی آماده سازند یا خطر مواجهه با بحران‌های احتمالی را بپذیرند.(رضائیان، ص۱۰۳).

تاکنون عوامل کلیدی موفقیت سازمان‌ها توسط محققین در سازمان‌ها در شرایط متفاوتی مورد بررسی قرار گرفته، در رسانه ها، به خصوص در عصر حاضر جذب مخاطب و ایجاد انگیزه برای شنود برنامه ها و در نتیجه تغییر رفتار و انعکاس اهداف رسانه مورد نظر، یکی از مهمترین کارهای رسانه هایی است که علاقمند به ماندن و ادامه فعالیت در جامعه هستند. با توجه به تعدد رسانه ها و قدرت انتخاب و ‌گزینش‌گری مخاطب، یک رسانه برای موفقیت باید از ترفندهای متفاوت برای جذب و حفظ مخاطب استفاده کند. آنچه که در دنیای امروز باعث موفقیت و دوام رسانه ها می‌شود استفاده از نیروی خلاقیت در سازمان است که می‌تواند رسانه ها را در پیشبرد سیاست‌ها و اهداف خود نگه دارد.

با تأمل در مجموعه دستاوردهای فرهنگی بشر در قالب‌های هنر، ادبیات، فلسفه، و تجهیزات و وسایلی که لوازم زندگی بشر را تشکیل می‌دهند، ملاحظه شده است که حتی ساده‌ترین چیزها محصول خلاقیت افراد مبتکر است که در طول سال‌ها با پردازش اندیشه‌ها و نظریه ها، وبروز ابتکارها، به شکل فعلی خود در آمده‌اند(رضائیان، ص۱۰۱).

یکی از مسایلی که از دیرباز ذهن اندیشمندان، روان‎شناسان، دانشمندان علوم انسانی و سازمانی را به خود مشغول نموده و همه معتقدند که می‌تواند تاثیر عمده‌ای در روند فعالیتی سازمان­ها به سمت توسعه و پیشرفت داشته باشد، چگونگی رشد و پرورش خلاقیت و ابتکار عمل در بین افراد سازمان‌ها می‌باشد . جوامعی که بتوانند خلاقیت را در سازمان‌ها احیاء و شکوفا سازند، می‌توان رشد و شکوفایی را برای آن ها انتظار داشت و بر عکس به هر میزان که خلاقیت، پرورش نیابد رکود علمی، و فرهنگی را باید برای آن ها متصور شد.

خلاقیت یکی از جنبه‌های اصلی اندیشیدن است. تفکر ،عبارت است از فرایند بازآرایی یا دگرگونی اطلاعات و نمادهای موجود در حافظه درازمدت. ‌بنابرین‏، تعریف خلاقیت با قوه تخیل یا توانایی تصویر‌سازی ذهنی ارتباطی مستقیم دارد. این توانایی عبارت است از فرایند تشکیل تصویرهایی از پدیده ­های ادراک شده در ذهن. بر این اساس خلاقیت عبات است از :

• • فرایند یافتن راه های جدید برای انجام دادن بهتر کارها

• • توانایی ارائه راه حل جدید برای حل مسائل

• ارائه فکرها و طرح­های نوین برای تولیدات و خدمات جدید وادامه دادن آن حتی پس از نبود آن پدیده ها

۱۱-۲-۲- خاستگاه خلاقیت

یکی از مهمترین سوالاتی که ‌می‌توان در زمینه خلاقیت مطرح نمود این است که خاستگاه یا منشاء ونقطه آغازین خلاقیت چیست؟

مفهوم خلاقیت بر محور مهمترین منابع و خاستگاه­های آن شامل: اطلاعات ذهنی، اطلاعات حسی، تعارض، افراد سالم و محیط مساعد، داشته­های ژنتیکی، معصومیت، اشتباه، اتفاق، دانسته ­های گذشته، وقایع غیر­منتظره، ناسازگاری، نیازهای فرایند، تغییر در صنعت، تغییر در بازار، تغییرات جمعیتی، تغییر در ادراک، و تکوین دانش جدید مورد بررسی قرار ‌می‌گیرد(صادقی مال امیری، ۱۳۸۶)

خلاقیت میل ذاتی است که در وجود انسان‌ها به ودیعه گذاشته شده است و انسان مظهر خلاقیت الهی است(مطهری،۱۳۷۲). خلاقیت برای همه عرصه ­های زندگی و سلامت فکر و روح انسان حیاتی است. اگر افراد گرفتار نظمی تکراری و مکانیکی شوند، نابود خواهند شد. این یکی از تهدیدهایی است که تمدن­ها به آن دچار می‌شوند. بیشتر تمدن­ها­یی که از بین رفته­اند، نه فقط به دلیل تهدیدهای خارجی ، بلکه عمدتاًً به واسطه تکرار مکررات و افول خلاقیت از میان رفته­اند. با اطمینان ‌می‌توان ادعا کرد که هیچ­کدام از معضلات پیچیده بشری در هیچ­جا و هیچ زمانی قابل رفع نخواهد بود؛ مگر اینکه افرادی باشند که بتوانند با نهاد پیوسته در حال بسط و توسعه واقعیت­های پیش­رو، خلاقانه رفتار کنند. در حقیقت پایه و اساس جوامع توسعه یافته خلاقیت است. این جوامع نه تنها با بهره گرفتن از خلاقیت مسائل خود را شناسایی ‌می‌کنند، بلکه راه حل این مسائل را نیز از طریق خلاقیت می­جویند. غلی رغم سابقه طولانی خلاقیت در حیات بشری ، سازمان­ها در سال­های اخیر، به واسطه سرعت شگرف تغییرات تکنولوژی، رقابت جهانی و عدم اطمینان اقتصادی کشف کرده ­اند که منبع کلیدی و مستمر مزیت رقابتی و بقاء خلاقیت است. این مزیت رقابتی مستمر در قالب ایده­ ها، محصول­ها و خدمات تازه ظاهر می­ شود که به طور مستقیم، از تفکر خلاق ناشی می­شوند. خلاقیت کارکنان ‌به این صورت به بقای سازمان کمک می‌کند که وقتی کارکنان در کارشان خلاق باشند، قادر خواهند بود ایده­های تازه و مفیدی درمورد محصولات، عملکرد، خدمات یا رویه ­های سازمان ارائه و به کار گیرند(۲۰۰۴،شالی-۲۰۰۲،^[۴]گلسون). وجود چنین ایده­هایی باعث افزایش این احتمال می شود که کارکنان دیگر، این ایده­ ها را در کارشان مورد استفاده قرار دهند. به علاوه آن ها این ایده­ ها را توسعه داده و به کارکنان دیگر برای توسعه و به­کار­گیری در کارشان منتقل می‌کنند. از این رو تولید و به­ کارگیری در کارشان منتقل ‌می‌کنند. از این رو تولید و بهره گیری ایده های تازه این امکان را به سازمان می­دهد که بتواند با شرایط متغیر بازار منطبق شده، به تهدید­ها و فرصت­ها، پاسخ به موقع داده و رشد و توسعه یابد) نوناکا،۱۹۹۱-اولدهام،۲۰۰۲) ^[۵].