در هر سازمانی با توجه به متغییر ها و پارامترهای درون و برون سازمانی الگویی متناسب، پاسخگو خواهد بود تا این ویژگی ها به نحو مطلوب تأمین گردد و تحقیقات متعددی در خصوص ارائه الگوی متناسب به انجام رسیده است. از این رو هدف پژوهش حاضر پاسخ گویی به این سئوال است که نقش نظام پیشنهادها در پیشبرد نظام مدیریتی چگونه است؟
۱-۳اهمیت و ضرورت پژوهش
مسیر رشد و تعالی سازمانها از طریق مشارکت نظاممند کارکنان و احساس تعلق قوی سازمانی مقدور میگردد. سازمانهای پیشرو، سازمانهایی هستند که با ایجاد محیط خلاق، ترس و دلهره کارکنان را نسبت به ارائه ایده های تحول آفرین از بین میبرند و ایشان را در این راه ترغیب مینمایند(بل[۱]، ۲۰۱۳). یکی از عوامل مهم رشد و توسعه کشورها، اهمیت دادن به فکر و اندیشه نیروی انسانی و استفاده صحیح از آن است و یکی از بهترین راه های استفاده از فکر بشر و این سرمایه بزرگ خلقت، اجرای نظام پیشنهادهاست. امروزه در اغلب کشورهای پیشرفته و توسعه یافته در بیشتر سازمانها، شرکتها و مؤسسات مختلف، این سیستم اجرا شده و همه مردم از خرد و کلان در حال فکر کردن و پیشنهاد دادن هستند و علاوه بر اینکه مشخصاً از نتایج پیشنهادهای خود بهره میبرند، پاداش میگیرند و عزت و احترام به نفس را تجربه میکنند، کشور و بقیه مردم نیز به طور قابل توجهی از آن بهرهمند میشوند (کرانیوال[۲]، ۲۰۱۲، ۲۸). حدود ۴۲ سال است که در مراکز مهم صنعتی و تولیدی دنیا درباره ی مسئله ای بنام نظام مدیریتی و سیستم پیشنهادات بحث می شود . امروزه صاحب نظران و اندیشمندان معروف و معتبر جهان به صورت قاطع و تردید ناپذیر بر این عقیده هستند که نظام مدیریتی تنها روش مدیریت نوین ، مطلوب و کارساز و نجات بخش در مؤسسات و سازمان های گوناگون میباشد (دال[۳]، ۲۰۱۳، ۹۹).
همان طور که هر سیستمی به واسطه این نظام، از محسنات آن مانند، بهبود تصمیم گیری مدیران، بهبود گردش اطلاعات رضایت شغلی افراد و … بهره مند میشوند، شرکت ملی نفت نیز از این امر مستثنی نیستند و میتوانند با شناسایی و به کارگیری این نظام ، قدرت عظیمی در جهت نیل به اهداف خود بردارند . باید به این موضوع نیز توجه کرد که اجرای این نظام بدون بسترسازی و ایجاد زمینههای فکری صحیح در مدیریت و کارکنان و بدون دقت کافی هنگام اجرای مشارکت باعث هرج و مرج و ایجاد نگرش منفی نسبت به نظام خواهد شد. و همین عدم اجرای این نظام نیز باعث ایجاد احساس عدم تعلق و وابستگی افراد و فقدان انگیزش و ایجاد ساختارهای دیوان سالاری و … خواهد شد. لذا با شناخت درست از الگوهای مختلف و به کارگیری الگوی مناسب می توان این نظام را بهره ورتر نمود. از طرفی با توجه به جایگاهی صنعت نفت ایران ، پیشرفت و ارتقاء آن از اهمیت بسیاری بر خوردار است و به همین منظور برای آن اهداف گوناگونی در نظر گرفته شده است . حفظ جایگاه ظرفیت دومین تولید کننده نفت خام در اوپک که مستلزم حفظ فاصله مناسب از نظر ایجاد تولید با سایر رقبای این جایگاه است و دست یابی به جایگاه دوم جهانی در ظرفیت تولید گاز طبیعی با توجه به ضرورت مخازن مشترک و کاهش شدت انرژی به کمتر از ۳/۰، از جمله مواردی است که در چشم انداز صنعت نفت مورد توجه قرار گرفته است. بنابرین صنعت نفت وگاز غرب در راستای تحقق خط مشی و اهداف کلان خود و دست یابی به برنامه های تکلیفی و مأموریت های سازمانی نیازمند به کارگیری و پیاده سازی سیستم های نظام پیشنهادت در سازمان خود میباشد.
در جدول ۱-۱ با مقایسه سه پژوهش انجام شده در زمینه موضوع پژوهش، ضرورت و اهمیت پژوهش بیشتر نشان داده می شود:
جدول ۱-۱ مقایسه نظریات مطرح شده در حوزه موضوع پژوهش
ردیف
متغیرها
تحقیق[۴]
تحقیق [۵]
تحقیق[۶]
جمع بندی
۱
نظام پیشنهادها
به نتایج این پژوهش های بیانگر این بودند که در نظام مشارکت سازمانی، مدیران و کارکنان به تبادل نظر با یکدیگر می پردازند و همین امر منجر به ایجاد محیطی دوستانه و توام با اعتماد اطمینان متقابل در سازمان می و شود.کارکنان با مشارکت در کارها، خود را در سود و زیان سازمان سهیم میسازند و همچنین نتایج نشان داد که برای نیل به پیشرفت، از جنبههای مدیریت و نیروهای انسانی ، افزایش کارایی و کاهش ضایعات، پیروزی در میدان رقابت و مواردی از این گونه مشارکت صحیح و موفقیت آمیز کارکنان در تصمیم گیریها و امور سازمان امری ضروری به نظر میرسد. بنابرین نتایج نشان داد، نظام پذیرش و بررسی پیشنهادها یکی از ساز و کارهای قدرتمند و اساسی شیوه مدیریت مشارکت جو است.
۱
نظام پیشنهادها
به نتایج این پژوهش های بیانگر این بودند که در نظام مشارکت سازمانی، مدیران و کارکنان به تبادل نظر با یکدیگر می پردازند و همین امر منجر به ایجاد محیطی دوستانه و توام با اعتماد اطمینان متقابل در سازمان می و شود.کارکنان با مشارکت در کارها، خود را در سود و زیان سازمان سهیم میسازند و همچنین نتایج نشان داد که برای نیل به پیشرفت، از جنبههای مدیریت و نیروهای انسانی ، افزایش کارایی و کاهش ضایعات، پیروزی در میدان رقابت و مواردی از این گونه مشارکت صحیح و موفقیت آمیز کارکنان در تصمیم گیریها و امور سازمان امری ضروری به نظر میرسد. بنابرین نتایج نشان داد، نظام پذیرش و بررسی پیشنهادها یکی از ساز و کارهای قدرتمند و اساسی شیوه مدیریت مشارکت جو است.
۲
نظام مدیریتی
نتایج این پژوهش ها بیانگر این بود که در سازمان های امروزی نیاز بیشتری به مشارکت کارکنان در مدیریت سازمان میباشد. در حقیقت تغییر سبک مدیریت از حالت مدیریت سنتی به سمت نظام مدیریتی منجر به موفقیت هر چه بیشتر سازمان میگردد. سبک رهبری که منجر به مشارکت گروهی کارکنان و تشکیل گروههای کاری گردد، موجب انجام اثربخش، کارآمد، منظم و هماهنگ کارها میگردد. علاوه بر این به کارگیری سبک رهبری حمایتی و مشارکت منجر به افزایش لذت انجام کار در کارکنان میگردد.