پیشینه تحقیق:
به طور کلی در دوران پس از انقلاب صنعتی و انباشته شدن شهرها از جمعیت شاغل در بخش صنعتی و توسعه ماشینیسم ، نقطه نظرهای متفاوتی در رابطه با توسعه شهرها و ویژگی‌های درونی آن ها قوت گرفت. در مطالعه مقدماتی که در سال ۱۹۲۹ و در یک گزارش منتشر شده به وسیله کمیته طرح منطقه ای نیویورک و محیط‌های اطراف آن در سال ۱۹۲۹ انجام گرفت ، کلرنس پری تئوری واحدهای خودیار را مطرح ساخت ، که دارای شش ویژگی به شرح زیر بود:
۱) شبکه های اصلی و شبکه های پر رفت وآمد نبایستی از میان بافت‌های مسکونی بگذرند. چنین خیابانهائی بهتر است بر محیط پیرامون و اطراف واحدهای مسکونی به وجود ایند .
۲) شبکه راه های داخلی بهتر است که به صورت کوچه های بن بست با وظایف سبکی که به طور عمومی آرامش محله را بر هم نریزد طراحی و تحت ساختمان قرار گیرند . این چنین راه هایی بایستی سلامتی ، آرامش و حجم کم ترافیک را به طور متناسبی در داخل محله تامین سازند .
۳) جمعیت محله های مسکونی بهتر است که بر مبنای ضروریات و محدوده عملکرد یک مدرسه ابتدائی شکل گیرند ، جمعیت مبنای این تئوری در حدود ۵۰۰۰ نفر است .
۴) این واحدهای خودیار بهتر است که به مرکزیت یک مدرسه ابتدائی که در میان فضای سبز قرار گرفته و حدود خدمات آن را محدوده و مرزهای واحد خودیار تشکیل می‌دهد به وجود آید .
۵) حدود اشغال فیزیکی یک واحد خودیار تقریبا ۱۶۰ ایکر (هر ایکر برابر ۴۰۰۰مترمربع) بوده و حد تراکم جمعیت نیز ده خانوار در هر ایکر تعیین می شود. شکل واحد همسایگی بهتر است به نحوی باشد که یک کودک پیش از از یک دوم مایل فاصله از واحد کسکونی خود تا مدرسه را به صورت پیاده نپیماید. ( هر مایل برابر با ۱۶۰۹ متر ).
۶) این واحد به وسیله تأسیسات خرید ، مراکز مذهبی ،یک کتابخانه و یک مرکز اجتماعی (محله ای ) که بهتر است در نزدیکترین فاصله به دبستان قرار گیرد ، سرویس دهی گردد.
روش تحقیق:
در این تحقیق هم از روش کتابخانه ای و هم از روش می‌دانی استفاده شده است . عمده کار به صورت می‌دانی و از نزدیک می‌باشد . در روش کتابخانه ای از دیسک‌های اطلاعاتی بهره زیادی گرفته شده و در خصوص گردآوری اطلاعات به این روش مشکلاتی مثل عدم اعتماد در ارائه اطلاعات از سوی سازمان شهرداری وجود داشت . در این تحقیق از نرم افزارهای اکسل و اس پی اس اس جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده شده است
از انجا که منطقه ، بخشی از یک کشور است که وحدت آن ناشی از داده های آب وهوائی ، گیاه ، ناهمواری ، اقتصادی ، سیاسی ، اداری و فرهنگی می‌باشد لذا برای بر اورد حجم نمونه مورد مطالعه در این تحقیق به تعیین در صد مشخصی از جامعه اقدام شده است . جامعه مورد مطالعه ما در حد بزرگی بود بنابرین در صد نمونه های مورد مطالعه ما نیز کاهش یافت . در کل از روش تخمینی استفاده کرده ایم . پرسشنامه طوری طراحی شده که مجموع نمرات فرد میزان مساحت منزل فرد را مشخص می‌کند. این الگو طوری تنظیم شده که می‌توانند با توجه به پایگاه فرد و خانواده اش جایگاهی مساعد و مطلوب برای آن ها فراهم اورد . با محاسباتی که روی پرسشنامه‌ها انجام گرفت مشخص شد که اکثر نمرات افراد بین نمره ۱۱۴-۱۱۸٫۴ در نوسان بود. این اعداد بیانگر این هستند که اغلب ساختمان‌ها در این منطقه مساحتی بیش از ۱۱۸ متر مربع ندارند.
فصل دوم
(بیان داده ها واطلاعات)
– مراحل بررسی افزایش تراکم
در بحث تراکم‌های ساختمانی در منطقه ۴ شیراز، برای تعیین میزان تراکم‌های در پهنه‌های مختلف ضوابط و مقررات طرح تفصیلی و طرح توسعه جنوب ملاک عمل قرار گرفت تا بدینوسیله میزان افزایش تراکم در سطح منطقه مورد بررسی قرارگیرد و پهنه‌های تراکمی غالب پیشنهاد گردد. این مشاور در راستای این امر، بررسی میزان افزایش تراکم در سطح منطقه را در دستور کار خود قرار داد. بدین منظور در ابتدا برای به دست آوردن پهنه‌های مناسب جهت افزایش تراکم، دانه‌بندی قطعات مسکونی و عرض معابر، با هم تلفیق شد تا پهنه‌های موردنظر به دست آید.
براثر تلفیق دانه‌بندی قطعات مسکونی و عرض معابر به علت ریزدانه بودن غالب قطعات مسکونی در سطح منطقه، در عمل تنها تراکم‌های M3 به صورت پهنه بر روی نقشه نمایان شد و سایر تراکم‌های به صورت پراکنده در سطح منطقه پخش شدند. با توجه به عملی نشدن پهنه‌بندی تراکمی، ادامه مراحل بعدی تعیین تراکم امکان پذیر نبود. بر این اساس این مسأله در نشست شورای هماهنگی مشاوران مناطق مورد بحث و بررسی قرار گرفت و مقرر گردید تا برای افزایش تراکم در سطح منطقه ضوابط و مقررات طرح‌های تفصیلی و توسعه جنوب مورد بازبینی قرار گرفته و تعدیل شود.
این مشاور با بررسی‌های لازم ضوابط و مقررات جدید را به شرح جدول شماره ۱-۲ به عنوان ضوابط مناسب در منطقه پیشنهاد نمود.
جدول شماره ۱-۲: ضوابط و مقررات مربوط به تفکیک زمین و احداث ساختمان در مناطق مسکونی
نوع تراکم
قطعه بندی (مترمربع)
حداکثر سطح اشغال
حداکثر زیربنا (درصد)
تعداد کل واحد
میزان فضای باز به ازای هر واحد (متر)
حداکثر ارتفاع (متر)
M3
۱۵۰-۲۵۰
۶۰
۱۵۰
۳-۵
۲۰
۱۳/۲۰
M4
۲۵۰-۴۰۰
۶۰
۲۴۰
۴-۸
۲۰-۲۵
۱۶/۵۰
M5
۴۰۰-۵۰۰
۵۰
۲۵۰
۸-۱۰
۲۵
۲۰
M6
۵۰۰-۶۰۰
۵۰
۳۰۰
۱۰-۱۲
۲۵
۲۳
M7
۶۰۰-۷۵۰
۵۰
۳۵۰
۱۲-۱۵
۲۵
۲۶/۵
M8
۷۵۰-۱۰۰۰
۴۰
۴۰۰
۱۸-۲۴
۲۵
۳۰
M8
۱۰۰۰-۲۰۰۰
۳۵
۷۰۰
۲۴-۳۲
۲۷-۴۰
۳۰
