-
- خانواده و دوستان[۸۹]: این خردهمقیاس که سؤالات ۸۶ تا ۹۵ را شامل می شود، به ارزیابی احساسات و علائق مربوط به روابط با خویشاوندان اقوام همسر و دوستان می پردازد و نشاندهنده نگرش دوستان و بستگان نسبت به ازدواج و انتظارات مربوط به میزان صرف وقت با دوستان و بستگان است. نمره پایین نشاندهنده سازگاری روابط خانواده و دوستان می‌باشد و دلالت بر وجود زمینههایی از تعارض دارد.
-
- نقشهای مساواتطلبی[۹۰]: این خردهمقیاس که دربرگیرنده سؤالات ۹۶ تا ۱۰۵ است، نگرشها، احساسات و اعتقادات شخص را درباره نقشهای مختلف زناشویی ارزیابی می کند. نمره پایین نشاندهنده ارزشهای برابرنگرانه است.
- جهتگیری مذهبی[۹۱]: نگرشها، احساسات و علائق درباره اعتقادات و اعمال مذهبی در زندگی زناشویی توسط سؤالات ۱۰۶ تا ۱۱۵ این پرسشنامه ارزیابی می شود. نمره پایین نشاندهنده این دیدگاه است که مذهب یک بخش بیش از اندازه مهم در ازدواج است و نمره بالا نشاندهنده بیاهمیت دانستن مذهب در ازدواج است (ثنایی، علاقمند، فلاحتی و هومن، ۱۳۸۷).
اعتبار: ضرایب آلفای پرسشنامه انریچ در گزارش اولسون و همکاران (۱۹۸۹، نقل در ثنایی، ۱۳۷۹) برای خردهمقیاسهای تحریف آرمانی (۹۰/۰)، رضایت زناشویی (۸۱/۰)، مسایل شخصیتی (۷۳/۰)، ارتباط (۶۸/۰)، حل تعارض (۷۵/۰)، مدیریت مالی (۷۴/۰)، فعالیتهای اوقات فراغت (۷۶/۰)، رابطه جنسی (۴۸/۰)، فرزندان و فرزندپروری (۷۷/۰)، خانواده و دوستان (۷۲/۰)، نقشهای مساوات طلبی (۷۱/۰) است.
در پژوهش مهدویان(۱۳۷۶)، ضریب همبستگی پیرسون در روش بازآزمایی برای گروه مردان ۹۳/۰، برای گروه زنان ۹۴/۰ و برای گروه مردان و زنان ۹۴/۰ به دست آمد. ضریب همبستگی پیرسون برای گروه زنان و مردان در خردهمقیاسهای تحریف آرمانی (۷۲/۰)، رضایت زناشویی (۸۵/۰)، مسائل شخصیتی (۷۶/۰)، ارتباط (۷۶/۰)، حل تعارض (۷۶/۰)، مدیریت مالی (۸۱/۰)، فعالیتهای اوقات فراغت (۶۳/۰)، رابطه جنسی (۶۹/۰)، فرزندان و فرزندپروری (۸۷/۰)، خانواده و دوستان (۶۹/۰)، نقشهای مساوات طلبی (۶۲/۰) و جهتگیری مذهبی (۷۳/۰) است.
روایی: ضریب همبستگی پرسشنامه انریچ با مقیاسهای رضایت خانوادگی از ۴۱/۰ تا۶۰/۰ و با مقیاسهای رضایت زندگی از ۳۲/۰ تا ۴۱/۰ است که نشانه روایی سازه آن است. کلیه خردهمقیاسهای پرسشنامه انریچ زوجهای راضی و ناراضی را متمایز می‌کنند که نشان میدهد این پرسشنامه از روایی تفکیکی خوبی برخوردار است. همچنین در پژوهش حاضر همسانی درونی این پرسشنامه به روش آلفای کرونباخ ۸۹/۰ بهدست آمد.
۳-۴-۳ پرسشنامه نشانه های اختلالات روانی (SCL – ۹۰ – R)
این آزمون کوتاه پاسخ که برای شناسایی اختلالات روانی محور I مورد استفاده قرار می‌گیرد، علاوهبر تشخیص بیماران روانی، در مورد معتادین به الکل و مواد مخدر، ناتوانی های جنسی، بیماران سرطانی، بیماران با ناراحتیهای شدید جسمی و افرادی که نیازمند مشاوره هستند و یا برای غربال کردن (بهخصوص در مواقع استخدام) با موفقیت مورد استفاده قرار گرفته است.
فرم اولیه این پرسشنامه (SCL – ۹۰) بهوسیله دراگوتیس، لیپمن و کوی[۹۲] (۱۹۷۳) برای نشان دادن جنبه های روانشناختی بیماران جسمانی و روانی طرحریزی شده است. دراگوتیس و همکاران در سال ۱۹۸۴ پرسشنامه مذکور را مورد تجدیدنظر قرار داده و فرم نهایی آن را به نام فهرست تجدیدنظر شده علائم روانی (SCL – ۹۰ – R) منتشر کردند. این فهرست کوتاه پاسخ شامل ۹۰ سوال پنج گزینهای (هیچ=۰، کمی=۱، تاحدی=۲، زیاد=۳، خیلی زیاد=۴) است.
محتوای این آزمون ۹ بعد مختلف را میسنجد: ۱- شکایت جسمانی: فرد کارکرد بیمارگونه بدن خود را ادراک می کند. ۲- وسواس-اجباری: فرد بر افکار، تکانهها و اعمالی متمرکز می شود که ناخواسته هستند. ۳- حساسیت در روابط بین فردی: فرد احساس عدم کفایت، خود کمبینی و احساس ناراحتی در ارتباط با دیگران می کند. ۴- افسردگی: فرد احساس درماندگی و ناامیدی می کند، نسبت به لذت زندگی بیعلاقه است و خلق و خوی افسرده دارد. ۵- اضطراب: فرد از اضطراب زیادی برخوردار است. ۶- پرخاشگری: فرد دارای افکار، اعمال و احساسهای ناشی از خشم است. ۷- ترس مرضی: فرد دارای ترس شدید غیر منطقی نسبت به یک محرک خاص است. ۸- افکار پارانوئیدی: فرد نسبت به دیگران بدبین است و سوءظن دارد. ۹- روانپریشی: فرد دارای ویژگیهای روانپریشی (ضعیف تا حاد) است. در ضمن تعداد ۷ سوال نیز به طور پراکنده جهت جلوگیری از آگاهی آزمودنی از ماهیت آزمون به پرسشنامه اضافه شده است که مانند سایر ابعاد نمره داده می شود.
اعتبار و روایی: سالزمن، اندرکولک و شیدر[۹۳]، پرسشنامه SCL – ۹۰ – R را بهعنوان ابزاری ملاک جهت مطالعه رابطه بین ماریجوانا و پرخاشگری، بهکار بردند. طبق گزارش آنها این پرسشنامه توانسته است اختلاف بین گروه های معتاد و غیر معتاد به مواد مخدر و گروه های پرخاشگری را که برای آنها دارو تجویز شده است، نشان دهد (محمدیروزنهانی، ۱۳۸۰؛ نقل در ساعتچی، ۱۳۸۹).
دراگوتیس و همکاران (۱۹۷۶) گزارش داده اند که برای محاسبه ثبات درونی پرسشنامه که بر روی ۲۱۹ داوطلب در آمریکا (جهت سنجش اعتبار پرسشنامه) انجام گرفت، از ضرایب آلفای کرونباخ و کودرریچاردسون ۲۰ استفاده کرده اند و ضرایب بهدست آمده برای ۹ بعد، کاملا رضایتبخش بوده است. محاسبه اعتبار به روش آزمون مجدد که ثبات پرسشنامه را در طول زمان میسنجد، بر روی ۹۴ بیمار روانی متجانس و پس از گذشت یک هفته پس از ارزیابی اولیه محاسبه شد. نتایج حاصل نشان داد که در اکثر موارد، ضرایب همبستگی بالا ( بین ۸۷/۰ تا ۹۰/۰) است (شریفی، ۱۳۷۶؛ نقل در ساعتچی، ۱۳۸۹). همچنین ضریب آلفای کرونباخ در پژوهش حاضر ۸۳/۰ بهدست آمد.
